In een aantal gebieden in Nederland staan de leefbaarheid en veiligheid onder druk. Inwoners hebben hier te maken met een stapeling van problemen als werkloosheid, armoede, onderwijsachterstanden, woonproblematiek en een slechte gezondheid. Met het Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid (NPLV) wordt deze problematiek in 20 stedelijke gebieden aangepakt.

Minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening Mona Keijzer wil gemeenten het 1e recht geven om vastgoed aan te kopen in aangewezen buurten met ernstige leefbaarheidsproblemen. Met dit nieuwe voorkeursrecht kunnen gemeenten ingrijpen voordat panden (opnieuw) in handen vallen van malafide verhuurders of investeerders. Dit moet criminele praktijken en verder afglijden van kwetsbare buurten voorkomen. Dit voorstel is onderdeel van de herziening van de Wet bijzondere maatregelen grootstedelijke problematiek (Wbmgp).

Minister Mona Keijzer van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening (VRO) ondertekende vandaag in de Utrechtse wijk Overvecht de uitwerking van de Woontopafspraken met 19 gebieden van het Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid (NPLV). Tussen 2025 en 2029 worden er in de gebieden van het NPLV 50.000 woningen en ruimtelijke en maatschappelijke voorzieningen verbeterd en gebouwd. Daarmee is een bedrag gemoeid van € 600 miljoen, waarvan € 180 miljoen bestemd is voor openbare ruimte en voorzieningen.

De specifieke uitkering (SPUK) Kansrijke Wijk wordt voortgezet voor de twintig gebieden van het Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid (NPLV). Minister Mona Keijzer van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening (VRO) heeft hiervoor vandaag de internetconsultatie gestart. Voor deze tweede ronde – die loopt van 2026 tot en met 2028 - is ruim € 400 miljoen beschikbaar gesteld. 

Een plan waardoor de buren vaker samen komen, meedoen en meebeslissen, of jongeren meer betrokken worden bij de wijk? Of een idee om de straat groener te maken, of de buurt veiliger? Vanaf vandaag kun je met deze ideeën terecht bij Loket D. Dit loket helpt de plannen verder met maximaal € 15.000 per plan per jaar. In totaal is € 1,5 miljoen beschikbaar.

Alle PFAS komen in Nederland op de lijst met Zeer Zorgwekkende Stoffen (ZZS) te staan. Dat wil zeggen dat voor al deze stoffen per direct een minimalisatieplicht gaat gelden.

In de 20 gebieden van het Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid (NPLV) is de bouw van 15.000 woningen in voorbereiding, zowel sociale huur als middeldure huur. Daarnaast krijgen circa 53.000 kinderen in NPLV-gebieden gemiddeld 8 uur per week extra leer- en ontwikkeltijd aangeboden. 17 van de 20 gebieden zijn aan de slag met baangaranties voor jongeren. Ook zijn alle gebieden begonnen met extra inzet voor de preventie van jeugdcriminaliteit.

Groen in en om de stad is belangrijk voor het welzijn en de gezondheid van mensen en dieren. Daarom hebben minister De Jonge van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en minister Van der Wal voor Natuur en Stikstof een handreiking Groen in en om de Stad gepubliceerd. De handreiking helpt provinciale en gemeentelijke ambtenaren bij het verder vergroenen van de steden.

Het kabinet stelt € 450.000 beschikbaar voor een pilot rond innovatieve technieken om lachgascilinders in afvalstromen op te sporen en te verwijderen. De afvalsector heeft te maken met ontploffende lachgascilinders in afvalwagens en in verbrandingsovens. Een van de oplossingen hiervoor is het tijdig kunnen opsporen en verwijderen van lachgascilinders in de afvalstromen. Met de pilot wordt dit verder onderzocht om de problematiek aan te pakken.

Er is in de periode 2023-2025 circa €256 miljoen beschikbaar vanuit de regeling Kansrijke Wijk voor de 20 kwetsbare gebieden verbonden aan het Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid (NPLV).

Met de Wet bijzondere maatregelen grootstedelijke problematiek (Wbmgp) kunnen gemeenten in uitzonderlijke gevallen selectief woningen toewijzen in een bepaald gebied als daar de leefbaarheid en veiligheid onder druk komt te staan.

9 gemeenten ontvangen in totaal € 26 miljoen om hun winkelgebied aan te pakken. Dat heeft minister Adriaansens van Economische Zaken en Klimaat (EZK) vandaag bekendgemaakt. In veel gemeenten neemt de leegstand van winkels toe, waardoor winkelgebieden minder aantrekkelijk worden voor bewoners en bezoekers. “Met deze bijdrage kunnen gemeenten dit aanpakken. Winkelgebieden worden bijvoorbeeld aantrekkelijker door gevelrenovatie, betere looproutes en meer openbare zitplekken. Ook zorgt meer groen voor een winkelgebied waar mensen graag boodschappen doen”, zo stelt de minister. “Op deze manier houden we dorpen en steden levendig”.

Het Rijk stelde tot nu toe € 900 miljoen beschikbaar voor de leefbaarheid en veiligheid in 20 kwetsbare stedelijke gebieden (*). Deze zomer komt er nog eens € 200 miljoen vrij voor onder andere scholing, preventie van armoede en schulden, re-integratie en ontwikkeling van jonge kinderen. Dat staat in de eerste voortgangsbrief van het Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid (NPLV). Jan Hamming, burgemeester van Zaanstad: “We moeten in de haarvaten van deze wijken aanwezig zijn.”

Vandaag kwamen burgemeesters en ministers samen om te praten over de gezamenlijke inzet rond het Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid. Samen met lokale partners zet het Rijk zich de komende jaren structureel in om het leven van 1,3 miljoen Nederlanders in de meest kwetsbare wijken van Nederland te verbeteren. Voor de inzet van energiefixers is € 35 miljoen gereserveerd.

Uit 2 onderzoeken van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) is naar voren gekomen dat niet of nauwelijks werken en een laag inkomen criminaliteit in hand werkt. Inzetten op werken is daarom van groot belang in de aanpak van georganiseerde en ondermijnende criminaliteit.

In een aantal gebieden in Nederlandse steden staan de leefbaarheid en veiligheid onder druk. Problemen op het gebied van onderwijs, armoede, gezondheid, werk, wonen en veiligheid stapelen zich op. Het kabinet wil deze problematiek samen met gemeenten en hun lokale partners en bewoners aanpakken. Met het Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid wordt er vanuit verschillende ministeries geïnvesteerd om de stapeling van problemen aan te pakken. Zo wordt er geïnvesteerd in betere volkshuisvesting (€ 600 miljoen), het voorkomen van jeugdcriminaliteit (€ 82 miljoen) en de aanpak van armoede en schulden (€ 20 miljoen). Ook wordt er fors geïnvesteerd in het verbeteren van de onderwijskwaliteit en de versterking van scholen met veel leerachterstanden.

Van 9 mei tot en met 30 mei 2022 kunnen Nederlandse gemeenten financiële ondersteuning aanvragen om winkelgebieden weer aantrekkelijk te maken voor zowel bewoners als bezoekers. Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat stelt voor deze ronde in totaal € 22 miljoen beschikbaar om openbare ruimte en gebouwen in een gebied geheel en gelijktijdig aan te pakken via bijvoorbeeld renovatie of nieuwbouw.

Het model van de Leefbaarometer en de website Leefbaarometer.nl zijn beide geheel herzien. Op de website is te zien hoe de situatie van de leefbaarheid in een wijk of buurt is en hoe die zich in de afgelopen jaren heeft ontwikkeld. In de nieuwe Leefbaarometer 3.0 zijn ook de data van 2020 verwerkt. Het betreft zogenaamde open data. Verder zijn er dimensiekaarten toegevoegd en zijn de kleuren aangepast. 

Vandaag is bekendgemaakt welke gemeenten en regio’s een eenmalige financiële bijdrage krijgen uit het Volkshuisvestingsfonds om woningen in kwetsbare gebieden te herstructureren. Hiermee investeert het kabinet fors in het aanpakken van woningen en de woonomgeving in deze gebieden. 

Woensdag 2 juni was minister Kajsa Ollongren op werkbezoek in de Tilburgse wijk West en de wijk Langdonk in Roosendaal. Twee wijken waar gemeenten zich samen met bewoners, ondernemers en professionals inzetten om de leefbaarheid en veiligheid te verbeteren. Zo wordt overlast in de wijk aangepakt en gaat aandacht uit naar onder meer onderwijsachterstanden, criminaliteit, gezondheid en woningonderhoud.