Nederland staat voor grote en dringende opgaven in de ruimtelijke ordening die om regie van het Rijk vragen. De ruimte in ons land is schaars en niet alles kan overal. Het kabinet werkt daarom aan nieuwe Nota Ruimte met daarin ruimtelijke keuzes en richtingen voor de periode tot 2050 met een doorkijk naar 2100.

Het Rijk en de medeoverheden hebben nadere afspraken gemaakt over de te maken keuzes bij de inrichting van de ruimte in Nederland. In een 1e reeks ‘ruimtelijke arrangementen’ geven Rijk en provincies richting aan keuzes op het gebied van onder meer wonen, werken, water, landbouw, economie, energie en defensie. Verder zijn 4 nieuwe grootschalige woningbouwlocaties in beeld: Alkmaar, Apeldoorn, Enschede/Hengelo en Helmond.

Minister Mona Keijzer van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening heeft met marktpartijen en medeoverheden 20 zogeheten doorbraaklocaties aangewezen waar woningbouw versneld van start kan gaan. Daarnaast worden nog 4 locaties nader onderzocht. Op elke doorbraaklocatie worden ten minste 2500 woningen gerealiseerd en voor 5 van deze locaties moet nog dit jaar een akkoord bereikt worden over de start van de bouw. Overal moet uiterlijk 2030 de 1e schop de grond in. Samen zijn de locaties goed voor 150.000 woningen. Daarmee zijn deze plekken een belangrijk onderdeel van de landelijke doelstelling om jaarlijks 100.000 woningen te bouwen.

Vandaag is het startsein gegeven voor de verkenningen voor het bereikbaar houden en maken van de westzijde van de Brainportregio. Dat deden bestuurders uit de regio samen met de minister van Infrastructuur en Waterstaat Barry Madlener bij een werkbezoek aan de Brainport Industries Campus in Eindhoven.

Rivieren zijn belangrijk voor Nederland: ze voeren te veel water af, ze zijn economisch belangrijk als vaarweg voor schepen, ze zijn een fijne leefomgeving voor dieren, planten en mensen, ze zorgen dat gewassen en natuur kunnen groeien én soms wordt er drinkwater uit gewonnen. Vandaag wordt een plan gelanceerd dat moet zorgen dat dit ook in de toekomst blijft gebeuren.

De grote rivieren spelen een belangrijke rol in de waterveiligheid van Nederland. De Rijn, Waal, Maas, Lek en IJssel vangen als gevolg van extremer weer steeds vaker grote hoeveelheden regenwater op. Daarvoor hebben deze rivieren wel de ruimte nodig. Omdat er in delen van het rivierbed tot nu toe nog ruimte was voor ongewenste ruimtelijke ontwikkelingen, zoals woonwijken, vakantieparken en zelfs ziekenhuizen, heeft minister Madlener (Infrastructuur en Waterstaat) de Beleidslijn grote rivieren (Bgr) geactualiseerd. Hierdoor behouden we voldoende ruimte voor waterberging en afvoer, voorkomen we dat nieuwe activiteiten of objecten de toekomstige rivierverruimingen moeilijker of duurder maken en wordt onnodige schade bij bewoners en ondernemers voorkomen.

Minister Mona Keijzer van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening (VRO) trekt nog eens € 70 miljoen uit om transformaties van gebieden en gebouwen naar woningen te stimuleren. Het budget van de zogeheten Transformatiefaciliteit komt hiermee op € 150 miljoen. Via dit instrument kunnen ontwikkelaars een lening krijgen als ze een locatie of gebouw willen transformeren naar betaalbare woningen. Terugbetaalde leningen komen terug in de faciliteit, waarna nieuwe leningen verstrekt kunnen worden. Nu de omvang bijna verdubbelt, kunnen meer transformatieprojecten tegelijkertijd geholpen worden. Afgelopen maanden was het loket gesloten omdat al het geld was uitgeleend. Het loket gaat naar verwachting rond de jaarwisseling weer open.

De regio’s Twente, Limburg-Centraal en de Stedendriehoek (Apeldoorn-Deventer-Zutphen) gaan aan de slag met het uitwerken van integrale verstedelijkingsstrategieën. Minister Mona Keijzer van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening gaf hiervoor het startsein samen met de betrokken regionale overheden. Deze regio’s bieden kansen voor een brede schaalsprong op het gebied van wonen, werken en voorzieningen, passend bij de identiteit van het gebied. Rijk en regio werken de komende tijd uit welke ruimtelijke keuzes hiervoor nodig zijn.

In de 20 gebieden van het Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid (NPLV) is de bouw van 15.000 woningen in voorbereiding, zowel sociale huur als middeldure huur. Daarnaast krijgen circa 53.000 kinderen in NPLV-gebieden gemiddeld 8 uur per week extra leer- en ontwikkeltijd aangeboden. 17 van de 20 gebieden zijn aan de slag met baangaranties voor jongeren. Ook zijn alle gebieden begonnen met extra inzet voor de preventie van jeugdcriminaliteit.

Regio’s kunnen van 1 augustus t/m 31 oktober voorstellen indienen om aanspraak te maken in de 6e en laatste ronde van de Regio Deals. Hiervoor is € 244,3 miljoen beschikbaar. Doel van de Regio Deals is het verbeteren van de zogeheten brede welvaart; de kwaliteit van leven, wonen, werken van inwoners en ondernemers, nu en in de toekomst. Minister Mona Keijzer van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening heeft hierover vandaag de Kamer geïnformeerd.

Er is in Nederland een groot woningtekort. Er zijn veel nieuwe huizen nodig om het tekort in te lopen. Dat lukt alleen als de nieuwbouwproductie wordt opgevoerd. Hiervoor moeten alle seinen op groen staan: van voldoende locaties en plannen, via grondeigenaren en ontwikkelende partijen die tot realisatie overgaan tot partijen die kunnen en willen afnemen. Dit schrijft de interdepartementale ambtelijke werkgroep Woningbouw en Grond in hun eindrapport ‘Op grond kun je bouwen’. Het rapport is door de minister De Jonge aan de Tweede Kamer aangeboden.

Minister Hugo de Jonge (Binnenlands Zaken en Koninkrijksrelaties) heeft vrijdag namens het hele kabinet het zogeheten voorontwerp Nota Ruimte naar de Tweede Kamer gestuurd. Het voorontwerp is een eerste ruimtelijke vertaling van de opgaven voor Nederland richting 2050, met een doorkijk naar 2100. Het benoemt keuzes en geeft richting voor te maken keuzes over grote opgaven die allemaal om ruimte vragen, van landbouw en natuur tot woningbouw, economie en energiezekerheid.

Het Rijk stelt, onder voorbehoud van parlementaire goedkeuring, eenmalig € 60,5 miljoen beschikbaar voor de bouw van duizenden woningen en natuurontwikkeling in de Gnephoekpolder in Alphen aan den Rijn. Daarmee is de financiering rond en staan alle seinen voor de realisatie van dit project op groen. Dat meldt minister Hugo de Jonge voor Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties in een brief aan de Tweede Kamer.

Zuid-Holland en minister De Jonge van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties hebben afspraken gemaakt om de woningbouwopgave gezamenlijk, eenduidig en met tempo te realiseren. Hiervoor heeft de provincie enkele woningbouwplannen aangepast. Daarmee worden belemmeringen weggenomen. Dat meldt de minister in brieven aan Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland en de Tweede Kamer.

Het huidige kabinet heeft de volkshuisvesting weer op de kaart gezet. En heeft vol ingezet op de bouw van meer woningen. In de afgelopen 2 jaar zijn bijna 180.000 nieuwe woningen gebouwd. De opgave blijft groot: van 2024 tot en met 2030 moeten er nog ruim 800.000 woningen bijkomen, waarvan 2/3 betaalbaar. Hiervoor heeft dit kabinet een stevig fundament gelegd. Zo heeft het Rijk niet alleen de regie op de volkshuisvesting hernomen, maar ook € 11 miljard geïnvesteerd in financiële regelingen, flink ingezet op maatregelen om de bouw te versnellen en meerdere gebieden voor grootschalige woningbouw aangewezen. Dit staat in de voortgangsrapportage over het programma Woningbouw die minister Hugo de Jonge van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties vandaag heeft aangeboden aan de Tweede Kamer.

Grootschalige woningbouw is nu en voor de toekomst nodig om gegarandeerde woningbouw op de juiste plekken en met de juiste aanpak te realiseren. Daarom wijst het Rijk nieuwe potentiële grootschalige woningbouwgebieden aan voor na 2030. Bij de nieuw te bouwen woningen wordt er nadrukkelijk gekeken naar nieuwe potentiële verstedelijkingsgebieden in het noorden, oosten en zuiden van het land.

Zuid-Holland past, op verzoek van minister De Jonge van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, enkele plannen aan die een rem zetten op de woningbouw en niet stroken met eerder gemaakte afspraken in regionale woondeals. Ten aanzien van het aandeel sociale huurwoningen en de 3 hectare-regeling zijn extra stappen nodig om gezamenlijk, eenduidig en met tempo de woningbouwopgave te realiseren en belemmeringen weg te nemen. Dit meldt de minister in een brief aan Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland.

Geen overdrachtsbelasting betalen over verkregen percelen grond, dat is mogelijk via een zogenaamde kavelruilvrijstelling. Daarbij wordt er ook geen overdrachtsbelasting betaald over gebouwen die zich op de overgedragen percelen grond bevinden. In de praktijk is gebleken dat door de vrijstelling ook woningen, bedrijfsgebouwen en andere niet-agrarische gebouwen vrij van overdrachtsbelasting worden verkregen via een kavelruil. Het kabinet vindt dit onwenselijk en komt daarom met conceptregelgeving om dit aan te passen. Van dinsdag 2 april tot en met dinsdag 30 april kan men reageren op de consultatie.

Nederland heeft grote ambities. We willen bijvoorbeeld voldoende woningen bouwen, een gezonde economie en klimaatneutraal zijn. Tegelijkertijd hebben we te maken met verschillende schaarstes waardoor die doelen niet allemaal tegelijk haalbaar zijn. Zoals een tekort aan arbeidskrachten, grondstoffen, netcapaciteit, woningen, fysieke ruimte en overheidsfinanciën.

Het Rijk wil samen met de gemeente Amstelveen de leefbaarheid verbeteren op locatie Kronenburg door de bouw van 438 betaalbare studentenwoningen mogelijk te maken. De ministers De Jonge en Harbers hebben de Tweede Kamer geïnformeerd over de mogelijke ontwikkeling van de locatie. Het betreft een eerste fase van de transformatie van dit gebied naast studentencampus Uilenstede.