Het aantal jongeren in Nederland daalt, in sommige regio’s zelfs fors. Omdat mbo-scholen op dit moment grotendeels worden bekostigd op basis van het aantal studenten, zorgt krimp direct voor financiële druk op het onderwijs. Zonder actie komt het mbo-aanbod in delen van het land in de knel: opleidingen kunnen verdwijnen en studenten moeten verder reizen. Daarnaast werkt het huidige model eerder concurrentie dan samenwerking in de hand. Minister Bruins (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) werkt daarom aan het toekomstbestendig maken van de bekostiging van het mbo. De minister deelt vandaag een tussenstand met de Tweede Kamer: een inventarisatie van verschillende mogelijkheden voor nieuwe bekostiging. De minister stuurt rond de jaarwisseling zijn voorkeursoptie naar de Tweede Kamer. Minister Bruins: “Iedere jongere moet de kans hebben zich in de eigen regio te ontwikkelen tot waardevolle vakkracht. We kunnen ons niet veroorloven dat het belangrijke mbo-aanbod in sommige regio’s verdwijnt. Door nu keuzes te maken over hoe we het onderwijs bekostigen, zorgen we dat het mbo ook in de toekomst toegankelijk blijft voor iedereen.”

Vanaf vandaag kunnen basisscholen en middelbare scholen opnieuw subsidie aanvragen om leerlingen beter te leren lezen, schrijven en rekenen. Deze subsidie wordt sinds eind 2022 beschikbaar gesteld door het ministerie van Onderwijs Cultuur en Wetenschap (OCW), en daarmee zijn inmiddels al ruim 1,5 miljoen leerlingen bereikt. Met deze laatste subsidieronde wil het ministerie dat nog eens 1 miljoen leerlingen extra ondersteuning krijgen om de basisvaardigheden te versterken. Het streven is om in totaal 95% van alle leerlingen in het primair en voortgezet onderwijs te bereiken. Om blijvend te kunnen werken aan betere lees-, schrijf- en rekenvaardigheden, komt er vanaf 2027 een nieuwe vorm van bekostiging die de subsidie vervangt: de gerichte bekostiging.

Er blijft toch geld vanuit het kabinet om de banen van 1200 wetenschappers te behouden. Minister Bruins (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) kiest ervoor de investering in de sectorplannen te behouden. Daarin zit geld van het kabinet waarmee universiteiten wetenschappers een vaste baan kunnen geven. De sectorplannen zijn een belangrijke steunpilaar onder het wetenschappelijke werk van universiteiten. Minister Bruins: “We moeten stevig bezuinigen op de wetenschap. Dat doet pijn, want we hebben de wetenschap hard nodig om klimaatverandering, ongelijkheid en vergrijzing het hoofd te bieden, en met de innovaties te komen die onze economie zuurstof geven. Ik vind het belangrijk die bezuinigingen zo verstandig mogelijk vorm te geven, in overleg met de universiteiten en wetenschappers zelf. Ik kies er daarom voor de investeringen in de sectorplannen in stand te houden. Hiermee behouden we een goed werkend instrument, en geven we de zekerheid van een vaste baan voor 1200 wetenschappers.”

Minister Mariëlle Paul (Primair en Voortgezet Onderwijs) heeft het bestuur van basisschool Klein Amsterdam in Amsterdam gesommeerd onmiddellijk orde op zaken te stellen. Om het wanbeheer en de zeer zwakke onderwijskwaliteit op de school te herstellen, moet het bestuur binnen 4 weken met een plan van aanpak komen. Het is uitzonderlijk dat de minister een aanwijzing oplegt, maar op dit moment ontbreekt het vertrouwen dat het bestuur (Stichting Leren in de Tussenruimte) uit zichzelf verbetert.

Minister Dennis Wiersma (Primair en Voortgezet Onderwijs) heeft vanaf volgend schooljaar meer mogelijkheden om in te grijpen bij ernstige misstanden op scholen. Vandaag stemde de Eerste Kamer in met het wetsvoorstel ‘Uitbreiding bestuurlijk instrumentarium onderwijs’ waarin dit is vastgelegd.

Vanaf komend voorjaar wordt er structureel ongeveer € 400 miljoen extra uitgetrokken voor scholen en door de overheid bekostigde culturele instellingen. Met dit geld kunnen de hogere kosten door inflatie en vooral de stijgende energierekening worden opgevangen. Dat maakt het kabinet vandaag bekend in de Najaarsnota die naar de Kamer is verstuurd. Dit is een uitzonderlijke maatregel, die is genomen omdat de daadwerkelijke inflatie in 2022 aanzienlijk hoger uitkwam dan aanvankelijk verwacht. Dit komt voornamelijk door de onverwacht hoge stijging van de energieprijzen.

Het bestuur van de Stichting Islamitische School Amsterdam (ISA) moet zo snel mogelijk opstappen. Dat heeft onderwijsminister Dennis Wiersma besloten na een nieuw inspectierapport. Daaruit blijkt dat er sprake is van financieel wanbeleid, onrechtmatige verrijking en onrechtmatig handelen. Er is geen vertrouwen dat dit bestuur het kan oplossen, daarom neemt Wiersma deze zware maatregel.

Scholen zijn vol energie aan de slag met het wegwerken van vertragingen die leerlingen door corona hebben opgelopen. Meer dan de helft van de schoolleiders zegt dat het goed lukt om hun plannen uit het Nationaal Programma Onderwijs uit te voeren, ondanks uitdagingen zoals de sluiting van scholen in december en januari. Dat blijkt uit de tweede voortgangsrapportage van het programma die aan de Tweede Kamer is gestuurd.

De impact van de coronamaatregelen op studenten is groot. Hun studieverloop en welzijn zijn de afgelopen tijd onder druk komen te staan. Daarom zijn met het Nationaal Programma Onderwijs miljoenen extra middelen beschikbaar gesteld voor mbo-instellingen, hogescholen en universiteiten. De afgelopen tijd hebben zij samen met de medezeggenschap plannen gemaakt om deze middelen te besteden. Het extra geld wordt vooral in intensieve studiebegeleiding en het bevorderen van het welzijn van studenten geïnvesteerd. Ook wordt ingezet op meer stagebegeleiding en is te zien dat het tekort aan stageplekken in het mbo afneemt. Dat blijkt uit de eerste voortgangsrapportage die vandaag aan de Tweede Kamer is verstuurd.

Basisscholen en middelbare scholen kunnen vanaf vandaag inzien hoeveel geld ze precies krijgen voor de uitvoering van het Nationaal Programma Onderwijs en wanneer dat wordt uitbetaald. Scholen die veel met achterstanden te maken hebben krijgen meer geld dan scholen waar dat minder speelt.

Het kabinet trekt 210 miljoen euro uit waarmee basisscholen, middelbare scholen en mbo-instellingen extra hulp kunnen inschakelen in deze coronatijd. Met dit geld kunnen scholen extra bevoegd personeel inzetten, ondersteuners laten meehelpen en meer gastlessen mogelijk maken, bijvoorbeeld op het gebied van sport, techniek en cultuur.

Ook in de begroting voor 2021 trekt het kabinet, naast de steunmaatregelen vanwege de coronacrisis, opnieuw extra geld uit voor onderwijs, cultuur en wetenschap. Er is structureel 450 miljoen euro vrijgemaakt om scholen en universiteiten te compenseren voor hogere aantallen leerlingen en studenten. Voor cultuurinstellingen die ondanks een positieve beoordeling buiten de subsidies vielen van het Fonds Podium Kunsten is de komende vier jaar alsnog 15 miljoen euro per jaar beschikbaar, waardoor er ook meer instellingen in de regio subsidie krijgen. En er komt jaarlijks 32 miljoen euro extra voor vermindering van het lerarentekort, bovenop de bedragen die er dit jaar en deze kabinetsperiode beschikbaar voor zijn gekomen.

De verdeling van het geld voor middelbare scholen wordt eenvoudiger. Hierover heeft minister Slob (onderwijs) afspraken gemaakt met de besturen in het voortgezet onderwijs. Er komen vaste bedragen per leerling en vaste bedragen per vestiging. Dat betekent het einde van een complexe rekensom met tientallen parameters. Door de complexiteit was het mogelijk dat de ene school een ander bedrag krijgt voor een havo-leerling dan de school verderop. Dat kan niet meer, volgens dit wetsvoorstel dat de minister vandaag naar de Tweede Kamer stuurt.

Minister Slob (Onderwijs) wil dat leerlingen niet langer door scholen worden buitengesloten als hun ouders de vrijwillige ouderbijdrage niet betalen. Daarom heeft hij de PO-Raad en de VO-Raad gevraagd om komend schooljaar duidelijke afspraken te maken om incidenten te voorkomen. Lukt het de scholen niet om tijdig goede afspraken te maken, dan gaat de minister de wet aanscherpen. Dat schrijft Slob woensdag in een brief aan de Tweede Kamer.