Het studiefinancieringsstelsel moet duidelijker en eerlijker worden voor studenten. Sommige regels worden simpeler, communicatie wordt verbeterd en in andere gevallen wordt de wet aangepast. Dat staat in de Stand van de Uitvoering OCW, die minister Bruins van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap vandaag naar de Tweede Kamer heeft gestuurd. DUO en het ministerie van OCW hebben sinds 2022 signalen opgehaald over wat er beter kan. Oud-studenten, studentenorganisaties en andere betrokkenen hebben hierover mee gedacht. Minister Bruins (OCW): “We willen het makkelijker maken voor (oud-)studenten om hun weg te vinden in de regels en dat ze sneller de hulp krijgen waar ze recht op hebben. Dat past bij de menselijke en dienstbare overheid die we willen zijn. Ik wil ook eerlijk aangeven dat we nu niet gelijk alle signalen die we hebben opgehaald kunnen oplossen, omdat we daar nu geen geld voor kunnen vrijmaken. We maken nu een begin, hebben helder op de kaart staan wat er nog meer verbeterd kan worden en wat daarvoor nodig is.”

Het kabinet betaalt boetes en teruggevorderde studiefinanciering terug aan (oud-)studenten die de uitwonendenbeurs ontvingen. Dat doet het kabinet omdat in het selectieproces van de controles op de uitwonendenbeurs sprake was van indirecte discriminatie. Het bewijs dat bij deze controles is verkregen om te besluiten of iemand wel of niet uitwonend was, had niet gebruikt mogen worden. Dat maakt de besluiten onrechtmatig en deze worden daarom teruggedraaid, schrijft minister Bruins van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap in een brief aan de Tweede Kamer. Hij reserveert € 61 miljoen om de zaak recht te zetten. 

Er is sprake geweest van indirecte discriminatie bij de controles van DUO op de uitwonendenbeurs voor studenten. Studenten die in buurten met een hoog aantal inwoners met een migratieachtergrond woonden, hadden een grotere kans om gecontroleerd te worden. Dat schrijft minister Dijkgraaf van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap vandaag in een brief aan de Tweede Kamer, op basis van onderzoek door PricewaterhouseCoopers (PwC). Het kabinet biedt hiervoor haar excuses aan. Bij het controleproces is geen directe discriminatie vastgesteld: gegevens met betrekking tot afkomst, zoals migratieachtergrond, speelden geen rol.

Vanaf 18 september kunnen mbo-scholen een aanvraag indienen voor subsidie voor financiële educatie. Minister Carola Schouten (Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen) kondigde eerder aan dat hiervoor dit jaar € 8 miljoen beschikbaar is.

Minister Carola Schouten (Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen) stelt voor dit jaar € 8 miljoen beschikbaar om onder meer docenten te trainen die leerlingen onderwijs geven over geldzaken. De regeling komt na de zomer als eerste beschikbaar voor MBO-scholen en in 2024 ook voor het primair en voortgezet onderwijs. Het is een van de maatregelen uit het kabinetsbrede actieplan om geldzorgen, armoede en schulden terug te dringen.

Zo’n 435.000 studenten van hogescholen en universiteiten ontvangen vanaf komende september weer een basisbeurs. De Eerste Kamer heeft vandaag unaniem ingestemd met het wetsvoorstel voor de herinvoering van de basisbeurs in het hoger onderwijs. Studenten die daar recht op hebben, kunnen vanaf maandag 19 juni de basisbeurs aanvragen bij DUO.

Minister Dijkgraaf (OCW) stuurt vandaag het wetsvoorstel voor de herinvoering van de basisbeurs in het hoger onderwijs naar de Tweede Kamer. De terugkeer van de basisbeurs voor studenten op hogescholen en universiteiten vanaf het studiejaar 2023-2024 betekent een flinke verbetering van hun financiële positie. Ook worden de terugbetaalregimes voor mbo-studenten gelijk getrokken met die van studenten op het hoger onderwijs. Dat zorgt voor een meer gelijkwaardige positie van mbo’ers.

Het kabinet wil in het studiejaar 2023-2024 de basisbeurs opnieuw invoeren voor alle studenten in het hoger onderwijs, ook voor studenten die dan al studeren. In een brief aan de Tweede Kamer schetst het kabinet de dilemma’s, afwegingen en keuzes bij  de herinvoering van de basisbeurs en de tegemoetkoming voor leenstelselstudenten. Minister Dijkgraaf van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap gaat over dit voorstel met de Kamer in gesprek om daarna de plannen verder te concretiseren.

Voor mbo-studenten die na hun opleiding door willen studeren aan het hbo worden de regels rondom de studiefinanciering verruimd. Deze studenten krijgen hierdoor langer de tijd om te ontdekken of hun vervolgstudie aan de hogeschool bij hen past. Dit kan de doorstroom van mbo-studenten vergroten en verkleint de kansenongelijkheid. De ministerraad heeft er op voorstel van minister Van Engelshoven van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap mee ingestemd het wetsvoorstel vanaf woensdag 14 juli 2021 in consultatie te brengen.

De invoering van het studievoorschot in 2015 heeft geen grote veranderingen gebracht in de doorstroom naar het hoger onderwijs. De financiële toegankelijkheid van het hoger onderwijs is geborgd door het sociaal leenstelsel. De doorstroom vanuit havo en vwo is nagenoeg op hetzelfde niveau als voor de invoering van het studievoorschot. Dit blijkt uit onderzoek van ResearchNed dat minister Van Engelshoven van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap aan de Tweede Kamer heeft gezonden. De directe doorstroom van mbo naar hbo toont wel een daling, naar de oorzaken hiervan volgt een apart onderzoek.

Studenten lopen minder snel tegen een boete aan wegens het te laat stopzetten van het reisproduct op hun ov-kaart. Werd er in de eerste maanden van 2018 nog voor 13,2 miljoen euro aan boetes opgelegd, in diezelfde periode van dit jaar is dat aantal geslonken tot 4,1 miljoen euro. Dat blijkt uit cijfers van DUO. Om het aantal boetes te laten dalen kondigde het ministerie van OCW eind 2017 een set maatregelen aan die nu resultaat opleveren.  

Studenten die niet kunnen bijverdienen naast hun studie vanwege hun medische beperking krijgen binnenkort rond de € 300 studietoeslag per maand. Het gaat om studenten die ook studiefinanciering ontvangen. Het bedrag is op gelijke hoogte gesteld met de studieregeling in de Wajong2010 en is ook in lijn met de motie Raemakers. Dit maakt staatssecretaris Tamara van Ark van Sociale Zaken en Werkgelegenheid vandaag bekend in een brief aan de Tweede Kamer.