Het eerder aangekondigde fonds voor internationale topwetenschappers gaat deze zomer open. Nederland wil hiermee topwetenschappers die nu buiten Europa werken en op zoek zijn naar een andere werkplek, hiernaartoe halen. Het kabinet en wetenschapsfinancier NWO trekken hier samen € 50 miljoen voor uit. Ook de naam van het fonds is bekend: het Tulp Fonds. Dat schrijft minister Bruins (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) vandaag aan de Tweede Kamer. Het onderzoek dat deze wetenschappers in ons land gaan doen, draagt bij aan een sterker en weerbaarder Nederland en Europa.

Onderzoekers en masterstudenten die in Nederland met sensitieve kennis willen werken mogen dat straks pas doen nadat ze gescreend zijn door de overheid. Dat staat in het nieuwe wetsvoorstel 'screening kennisveiligheid', dat vandaag in internetconsultatie gaat. Het wetsvoorstel was aangekondigd in het regeerprogramma.

Internationale topwetenschappers die in Nederland hun werk willen voortzetten, zijn welkom in ons land. Dat is de boodschap die minister Bruins (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) wereldwijd af wil geven. Hij heeft wetenschapsfinancier NWO gevraagd zo snel mogelijk een programma op te zetten waarmee de beste wetenschappers naar ons land kunnen worden getrokken. Dat schrijft minister Bruins vandaag aan de Kamer.

‘De grensregio van Nederland, Duitsland en België is dé plek voor de Einstein Telescope en we zullen ons tot het uiterste inspannen om die hierheen te halen’. Die afspraak maakte minister Beljaarts (Economische Zaken) vandaag met zijn collega’s uit Noordrijn-Westfalen, Wallonië en Vlaanderen tijdens een gezamenlijk bezoek aan de Euregio Maas-Rijn. Die regio concurreert met andere landen om dit grootste wetenschappelijke bouwproject voor het grensgebied van Nederland, België en Duitsland. De Einstein Telescope (ET) is een ondergrondse detector waarmee zwaartekrachtgolven worden gedetecteerd. Het project biedt de 3 landen de unieke kans een wereldwijde leiderschapspositie in te nemen in een nieuw baanbrekend wetenschapsgebied: zwaartekrachtgolvenonderzoek. Ook is voor de ontwikkeling van de telescoop veel nieuwe kennis nodig en dit stimuleert technologische innovaties en bedrijvigheid in de regio.

Nederland is volop in de race om de Einstein Telescope te mogen bouwen. Vandaag zetten de provincie Limburg, wetenschapsfinancier NWO en de Rijksoverheid een belangrijke stap vooruit om samen met partners in Duitsland en België het grootste wetenschappelijke bouwproject ooit binnen te halen: de oprichting van Einstein Telescope Nederland (ET-NL). ET-NL gaat een coördinerende en aanjagende rol vervullen tussen alle partijen in Nederland die werken aan de komst van de telescoop in de Euregio Maas-Rijn (EMR, grensregio in Zuid-Limburg).

Stille stofzuigers, effectievere medicijnen om kanker te genezen, goedkopere technieken om windmolenparken aan te leggen en innovatieve batterijen. Het zijn voorbeelden van uitvindingen van wetenschappers in Nederland die je het liefst zo snel mogelijk op grote schaal in ons leven ziet. Daarom biedt het kabinet een groep wetenschappers een begeleidingstraject op maat aan, om hun innovaties snel op de markt te krijgen. Minister Bruins (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) trekt voor de komende 7 jaar in totaal € 19,39 miljoen uit. Wetenschappers kunnen zich vanaf vandaag inschrijven.

Prof. dr. Mirjam van Praag wordt per 1 maart 2025 voorzitter van de Adviesraad voor wetenschap, technologie en innovatie (AWTI). De ministerraad heeft daarmee ingestemd op voorstel van minister Bruins van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en minister Beljaarts van Economische Zaken.

Betere medicijnen, PFAS uit het water zuiveren, slimmer gebruik van antibiotica, en betere methoden om allergieën op te sporen. Het zijn slechts enkele voorbeelden van Nederlandse uitvindingen op gebied van biotechnologie die de potentie hebben ons leven flink te verbeteren. Om die potentie te benutten, trekt het kabinet € 17,6 miljoen uit. Daarmee kunnen 54 van zulke uitvindingen ook echt ontwikkeld worden. Dat maakt minister Bruins (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) vandaag bekend. Minister Bruins: “We moeten bezuinigen op wetenschap in Nederland, maar gelukkig kan er ook nog veel wel. Deze uitvindingen laten je hart sneller kloppen, omdat je meteen snapt hoeveel ze voor ons leven kunnen gaan betekenen. En het mes snijdt aan twee kanten, want onze economie profiteert mee. Nederlandse wetenschappers en bedrijven zijn goed in biotechnologie. Dat is iets om te koesteren en uit te bouwen.”

Meer technici opleiden voor de microchipsector. Verspreid over het land gaan mbo-instellingen, hogescholen en universiteiten daarmee vanaf vandaag aan de slag. Het kabinet investeert daar de komende 2 jaar € 80,9 miljoen in. Dat schrijven ministers Dirk Beljaarts (Economische Zaken) en Eppo Bruins (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) vandaag aan de Kamer. Deze investering is een begin, ook voor de jaren erna heeft het kabinet geld beschikbaar. Doel is om tot en met 2030 33.000 extra technici op te leiden voor de microchipsector in de regio’s Brainport Eindhoven, Delft, Noord-Nederland en Twente.

Er zijn grote stappen gezet om de Einstein Telescope in het grensgebied van België, Nederland en Duitsland te kunnen bouwen. Dat bleek tijdens de vierde ministeriële top over dit project. De Vlaamse regering reserveert alvast 200 miljoen voor het project. Daarnaast ondersteunen België en Nederland de stappen die in Duitsland worden gezet om ook daar definitief geld voor de bouw van de Einstein Telescope te reserveren. Ten slotte werd tijdens de top bekendgemaakt dat de eerste resultaten van de boorcampagne als voorlopige conclusie opleveren dat de ondergrond in het grensgebied van België, Nederland en Duitsland voldoende stabiel is en mogelijkheden biedt de telescoop te bouwen.

Er blijft toch geld vanuit het kabinet om de banen van 1200 wetenschappers te behouden. Minister Bruins (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) kiest ervoor de investering in de sectorplannen te behouden. Daarin zit geld van het kabinet waarmee universiteiten wetenschappers een vaste baan kunnen geven. De sectorplannen zijn een belangrijke steunpilaar onder het wetenschappelijke werk van universiteiten. Minister Bruins: “We moeten stevig bezuinigen op de wetenschap. Dat doet pijn, want we hebben de wetenschap hard nodig om klimaatverandering, ongelijkheid en vergrijzing het hoofd te bieden, en met de innovaties te komen die onze economie zuurstof geven. Ik vind het belangrijk die bezuinigingen zo verstandig mogelijk vorm te geven, in overleg met de universiteiten en wetenschappers zelf. Ik kies er daarom voor de investeringen in de sectorplannen in stand te houden. Hiermee behouden we een goed werkend instrument, en geven we de zekerheid van een vaste baan voor 1200 wetenschappers.”

De komst van een internationale onderzoeksfaciliteit ten behoeve van Holocaustonderzoek − met de hoofdzetel in Nederland − is een stap dichterbij. Dat schrijven minister Bruins (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) en staatssecretaris Karremans (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) in een brief aan de Tweede Kamer. Het kabinet heeft het plan hiervoor namens verschillende landen, en in samenwerking met onder andere het NIOD Instituut voor oorlogs-, holocaust- en genocidestudies (NIOD) naar de Europese Commissie gestuurd. De onderzoeksfaciliteit, voluit European Holocaust Research Infrastructure getiteld, heeft als doel openbare informatie over de Holocaust uit een groot aantal landen te verzamelen en toegankelijk te maken, zodat er meer onderzoek mee gedaan kan worden.

Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW), het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) en de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) investeren gezamenlijk € 4 miljoen in onderzoek naar een natuurinclusieve samenleving.

Het kabinet investeert in totaal € 160,5 miljoen in 7 grote onderzoeksprojecten van Nederlandse universiteiten. Dat maakt minister Dijkgraaf (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) vandaag bekend. Het gaat om onderzoek naar mechanische spanningen in planten; beter begrip van eiwitten in ons lichaam; cyberveiligheid; therapie tegen blindheid; de chemische basis van geestelijke aandoeningen; crisisbestrijding, en chemische opslag van elektriciteit. De 7 projecten op deze terreinen behoren tot de wetenschappelijke wereldtop of zijn op weg daarnaartoe.

De veiligheid van wetenschappers wereldwijd staat onder grote druk. Van intimidatie op de werkvloer, bedreigingen tot zelfs vervolging en aanslagen: wetenschappers kunnen ermee te maken krijgen. Er is wereldwijd dan ook meer actie nodig om wetenschappers in vrijheid en veiligheid hun werk te laten doen. Bovendien moet er meer gebeuren om het probleem beter in kaart te brengen. Dat blijkt uit nieuw onderzoeksrapport van professor Janneke Gerards, dat vandaag door VN-organisatie UNESCO wordt gepresenteerd in Parijs. Minister Dijkgraaf van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap is opdrachtgever van het onderzoek dat samen met UNESCO een programma heeft opgezet om de veiligheid van wetenschappers te vergroten.

Meer veiligheid en vrijheid voor wetenschappers om hun werk te doen. De 194 lidstaten van VN-organisatie UNESCO nemen met dat doel vandaag unaniem een resolutie aan, die op voorspraak van minister Dijkgraaf (OCW) is ingediend. Daarmee start een VN-programma en komt er meer aandacht bij landen over heel de wereld voor veiligheid van wetenschappers.

Lasers, spiegeltechnologie en trillingsvrije koelmachines. Het zijn 3 voorbeelden van innovatieve technologie die nodig is voor de bouw van de Einstein Telescoop. Bedrijven kunnen zich vanaf vandaag inschrijven voor een subsidie om dit soort technologie te gaan ontwikkelen en testen, zo maakt minister Dijkgraaf vandaag bekend. Het kabinet zet hiermee een volgende stap om de Einstein Telescoop naar Nederland te krijgen. De komst van de telescoop is niet alleen belangrijk om meer kennis van de zwaartekrachtgolven te krijgen, maar is ook van groot belang voor de duurzame groei van de Nederlandse wetenschap en onze economie.

Minister Dijkgraaf van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) sluit een nieuwe 5-jarige samenwerkingsovereenkomst voor het versterken van praktijkgericht onderzoek op hogescholen via het Regieorgaan Praktijkgericht Onderzoek (SIA). De afgelopen decennia heeft praktijkgericht onderzoek bewezen erg waardevol te zijn, met name door de actuele kennisbijdrage aan maatschappelijke vraagstukken en de samenwerking daarin tussen onderwijs- , kennisinstellingen, bedrijven en maatschappelijke partners. De overeenkomst sluit Dijkgraaf mede namens minister Adriaansens van Economische Zaken met de Vereniging Hogescholen, de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO), VNO-NCW, MKB-Nederland, TNO en ROM-Nederland.

Minister Dijkgraaf van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) maakt bekend dat het nationaal expertisecentrum voor wetenschap en samenleving er gaat komen. Vorig jaar kondigde hij aan €10 miljoen vrij te maken om een centrum op te richten voor doeltreffendere wetenschaps­commu­ni­catie en daarmee de afstand tussen wetenschap en samenleving te verkleinen. Kwartiermakers Prof. dr. ir. Ionica Smeets en drs. Alex Verkade hebben in de voorbije maanden uitgewerkt hoe een dergelijk centrum eruit zou moeten zien. Minister Dijkgraaf laat vandaag aan de Kamer weten het advies te omarmen. Om de kloof tussen wetenschap en samenleving te overbruggen is er meer nodig dan alleen kennis overdragen. Tweerichtingsverkeer is noodzakelijk. Bij de grote maatschappelijke vraagstukken heeft de wetenschap ook de steun van de samenleving nodig. Het nationaal expertisecentrum kan in het verbinden van de wetenschap en samenleving een grote rol spelen, want niet elke wetenschapper heeft de kennis en handvatten om zijn boodschap goed over te brengen.

Minister Robbert Dijkgraaf (OCW) investeert structureel € 200 miljoen extra per jaar in onderzoek en onderwijs. In de zogenaamde sectorplannen hebben universiteiten en universitair medische centra (umc’s) afspraken gemaakt hoe zij dit geld gaan verdelen. Met deze jaarlijkse grote investering worden niet alleen bestaande knelpunten opgelost, er wordt ook een sprong gemaakt in mogelijkheden voor onderzoek en onderwijs. De universiteiten verwachten in ieder geval 1.200 extra vaste banen te realiseren en dat zorgt voor de nodige rust en ruimte. Ook zijn scherpe keuzes gemaakt over taakverdeling tussen en van universiteiten en umc’s. Op deze manier zorgt het kabinet ervoor dat onderzoek en onderwijs in Nederland weer op het hoogste niveau beoefend kan worden.