De ministerraad heeft op voorstel van coördinerend bewindspersoon Van Huffelen (Digitalisering) ingestemd met de werkagenda voor een veilige, inclusieve en kansrijke digitale samenleving. Het kabinet heeft in deze eerste werkagenda de thema’s ‘digitaal fundament’ en ‘digitale overheid’ uit de hoofdlijnenbrief van 8 maart jl. verder uitgewerkt en gespecificeerd. Daarmee is het de eerste stap in de concrete invulling van de ambities van het kabinet voor de digitale transitie van Nederland.

Namens het kabinet presenteert minister Yeşilgöz-Zegerius (Justitie en Veiligheid en coördinerend bewindspersoon cybersecurity), samen met minister Adriaansens (Economische Zaken en Klimaat) en staatssecretaris Van Huffelen (Koninkrijksrelaties en Digitalisering), vandaag de nieuwe Nederlandse cybersecuritystrategie 2022-2028. Bij de strategie hoort ook een actieplan met concrete acties om Nederland digitaal veiliger te maken.

Om te voorkomen dat burgers in de problemen komen als gevolg van verkeerd gebruik van algoritmen, gaat de overheid snel maatregelen nemen. Dat schrijft staatssecretaris Van Huffelen (Digitalisering) in een aantal brieven aan de Tweede Kamer. Het aanstellen van een algoritmetoezichthouder, transparantie over het gebruik van algoritmen en implementatie van effectieve Europese regelgeving zijn daarbij speerpunten.

Staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Digitalisering) gaat overheidsinstanties onder strikte voorwaarden meer ruimte bieden om gebruik te maken van commerciële clouddiensten. Dat staat in een brief die vandaag aan de Tweede Kamer is gestuurd. Tot nu toe mochten overheidsinstanties alleen eigen clouddiensten gebruiken.

Alle bedrijven met een rechtspersoonlijkheid gaan digitaal hun jaarrekening via Standard Business Reporting (SBR) deponeren. Na de micro, kleine en middelgrote ondernemingen wil het kabinet nu ook de 2.500 grootste Nederlandse rechtspersonen verplichten hun jaarrekening zo aan te bieden. Deze eenduidigheid brengt gemak voor ondernemers, verbetert de kwaliteit van de rapportages, vermindert fouten, leidt tot meer transparantie én zorgt ook nog voor een besparing op administratieve lasten voor het bedrijfsleven van jaarlijks € 8,4 miljoen.

Het kabinet wil dat de Informatiepunten Digitale Overheid structureel, jaarlijks € 20,95 miljoen krijgt. De Informatiepunten zijn fysieke loketten waar mensen naar toe kunnen met hun vragen over bijvoorbeeld belastingaangifte, DigiD of het aanvragen van een uitkering. De Informatiepunten begeleiden mensen daarnaast naar cursussen in digitale vaardigheden. Vanaf aankomend jaar wil het kabinet dat de post structureel wordt. 

Het kabinet wil burgers meer regie geven op het gebruik van hun gegevens bij de overheid. Door beter inzicht te geven in welke gegevens gedeeld worden, gegevens eenvoudig aan te kunnen passen en waar mogelijk naar eigen wens te delen.

Bij digitale ontwikkelingen moeten publieke waarden en het perspectief van gebruikers centraal staan en de overheid zal normerend optreden om de publieke waarden te bewaken. Ook wil het kabinet stevig inzetten op het verzilveren van digitale kansen op gebied van duurzaamheid, zorg, onderwijs en mobiliteit en de eigen overheid. Dat schrijft staatssecretaris Alexandra Van Huffelen (Digitalisering) in een brief aan de Tweede Kamer over de digitaliseringsstrategie, die samen met de ministers Micky Adriaansens (Economische Zaken en Klimaat), Dilan Yeşilgöz-Zegerius (Justitie en Veiligheid) en Franc Weerwind (Rechtsbescherming) is opgesteld. Het kabinet wil dat grote techbedrijven veel meer doen om discriminatie, polarisatie en bedreiging van de democratie tegen te gaan. Zo draagt de digitaliseringsstrategie bij aan een veilige, inclusieve en kansrijke digitale samenleving voor alle Nederlanders.

Staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Digitalisering en Koninkrijksrelaties) is van 1 tot en met 3 maart in Brussel en Parijs. Daar spreekt ze met verschillende bewindspersonen, Eurocommissarissen, Europarlementariërs en maatschappelijke organisaties over de menselijke maat op digitaal gebied en over digitale ontwikkelingen, online privacy en het stoppen en voorkomen van nepnieuws en polarisering.

Het gebruik van digitale gegevens is onmisbaar in de economie en maatschappij. Grensoverschrijdende regelgeving die zorgt voor een betere verdeling van de grote waarde van data, is daarom essentieel voor bedrijven en consumenten. Het zorgt ervoor dat je bijvoorbeeld controle kunt houden over je eigen gegevens of verschillende onlinediensten naast elkaar kunt gebruiken. Het kabinet ziet daarom de EU Data Act, een voorstel dat de Europese Commissie vandaag naar buiten heeft gebracht, als een belangrijke stap om de data-economie als geheel beter te laten werken.

De ministerraad heeft op voorstel van staatssecretaris Knops van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties ingestemd met de instelling van de regeringscommissaris Informatiehuishouding. Dr. A. (Arre) Zuurmond wordt aangesteld tot regeringscommissaris Informatiehuishouding. Hij start op 1 januari 2022.

Medewerkers zijn de cruciale factor voor geslaagde vernieuwing bij overheidsorganisaties. Het initiatief voor innovaties komt veelal van medewerkers. Zij beschikken over de benodigde kennis of halen die naar binnen via hun netwerken. Dat blijkt uit de Innovatie Barometer Overheid 2021, een onderzoek naar innovaties in Nederlandse overheidsorganisaties. Van alle deelnemende overheidsorganisaties implementeerde 86% één of meerdere innovaties in 2019 en 2020.  

Vandaag is het initiatiefvoorstel Wet open overheid (Woo) van GroenLinks en D66 aangenomen in de Eerste Kamer. Deze wet vervangt de huidige Wet openbaarheid van bestuur (Wob). De vervolgstap is dat het initiatiefwetsvoorstel nu in de ministerraad geagendeerd wordt voor bekrachtiging. De wet treedt naar verwachting uiterlijk 1 juni 2022 in werking.  

Op 23 september tekenen de Duitse staatssecretaris Markus Richter en staatssecretaris Raymond Knops een verklaring om samen te werken op het gebied digitale identiteit. Met het ondertekenen van de verklaring zetten Nederland en Duitsland een stap richting een stelsel voor digitale identiteit waarin burgers meer controle hebben over hun gegevens die ze in Europa kunnen gebruiken. 

In civiele verzoekprocedures bij de Hoge Raad wordt digitaal procederen met ingang van 1 april 2021 verplicht. Civiele verzoekprocedures gaan bijvoorbeeld  over een arbeidsconflict of over alimentatie na een echtscheiding. Als je bij de rechtbank ongelijk krijgt, kun je in hoger beroep bij het gerechtshof. Daarna kun je eventueel nog cassatieberoep instellen bij de Hoge Raad.

De ministerraad heeft ermee ingestemd het wetsvoorstel digitale besluitvorming voor advies naar de Raad van State te zenden. Doel van dit wetsvoorstel is om gemeenten, provincies en waterschappen tijdelijk de mogelijkheid te geven om naast digitale beraadslaging ook digitaal besluiten te nemen. Zo kan het lokaal bestuur in de uitzonderlijke omstandigheden als gevolg van het Coronavirus zoveel mogelijk blijven functioneren.

Op 1 oktober 2018 start een experiment met het digitaal aanvragen van het rijbewijs. Een rijbewijs kan dan online worden verlengd via de website van de RDW. De aanvrager kan dit rijbewijs vervolgens al na twee werkdagen ophalen op het gemeentehuis.

Nederland als dé digitale koploper van Europa. Om die doelstelling waar te maken, moeten bedrijven, consumenten en overheden sneller en innovatiever inspelen op het hoge tempo waarmee maatschappij en economie digitaliseren. Het kabinet heeft daarom samen met hen de Nederlandse Digitaliseringsstrategie met 24 bijbehorende ambities vastgesteld. Hiermee wil het kabinet bijvoorbeeld het verdienvermogen van Nederland verder versterken, zorgen voor betere digitale vaardigheden en cyberveiligheid in de maatschappij.