Als mensen vinden dat een wet in strijd is met de grondrechten uit de Grondwet, moeten zij dit kunnen laten toetsen door de rechter. Dat is nu niet mogelijk, en daarom stelt het kabinet een wetswijziging voor. Minister Uitermark van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en staatssecretaris Struycken van Rechtsbescherming hebben het voorstel hiervoor gepubliceerd. Tot 29 augustus kan iedereen hierop reageren via een internetconsultatie.

Minister Van Weel van Justitie en Veiligheid en minister Uitermark van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties sturen twee wetsvoorstellen naar de Raad van State voor advies. Deze voorstellen herzien de wettelijke regeling voor de opsporing, vervolging en berechting van ambtsdelicten door Kamerleden, ministers en staatssecretarissen.

Als mensen vinden dat een wet hun grondrechten aantast, moeten zij dit kunnen laten toetsen door de rechter. Het kabinet wil daarom het verbod om wetten te toetsen aan de Grondwet afschaffen. Ook moet hier een speciaal hof voor komen. Hierdoor worden grondrechten van mensen beter beschermd. Minister Uitermark van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en staatssecretaris Struycken (Rechtsbescherming) hebben hun plannen hiervoor naar de Eerste en Tweede Kamer gestuurd. 

Een agenda voor vernieuwing en versterking van de democratische rechtsstaat en goed bestuur, slimme inzet van technologie voor overheidsdienstverlening en inzet op meer zelfredzaamheid voor de eilanden in het Koninkrijk. En blijvend herstel en perspectief voor Groningen en Noord-Drenthe. Met deze maatregelen zet het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties de burger in het hele koninkrijk centraal.

Het kabinet laat onafhankelijk onderzoeken of het huidige kader van het demonstratierecht nog voldoende aansluit bij de actuele ontwikkelingen. Aanleiding hiervoor is het toenemende aantal protestacties waarbij demonstranten vaak bewust de grenzen van het recht opzoeken of overschrijden of waarbij andere grondrechten of de nationale veiligheid in het gedrang kunnen komen. Minister De Jonge van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en minister Yeşilgöz van Justitie en Veiligheid laten dit vandaag weten aan de Tweede Kamer. De ministers zijn voornemens dit onderzoek via het Wetenschappelijk Onderzoek- en Datacentrum (WODC) uit te laten voeren.

De wetgeving voor de opsporing, vervolging en berechting van ambtsdelicten door Kamerleden en bewindspersonen moet worden gemoderniseerd. De huidige (grond)wettelijke regeling is gedateerd en schiet ernstig tekort. De ministerraad heeft op voorstel van minister Yeşilgöz-Zegerius van Justitie en Veiligheid en minister De Jonge van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties ingestemd met de voorbereiding van zowel een wetsvoorstel tot wijziging van de ‘gewone’ wet als een voorstel tot grondwetswijziging om de procedures bij de tijd te brengen.

Mensen die zich soeverein verklaren, keren zich af van de overheid en andere instituties. Hoewel ze veelal een open houding houden richting andere mensen hebben, verspreiden ze wel feitelijk onjuiste verhalen over de kwade intenties van de instituties. Dit gedrag kan op langere termijn de democratische rechtsorde ondermijnen. Een deel van de soevereinen wil zelf bepalen of wet- en regelgeving op hen van toepassing is. 

Om de grondrechten van burgers optimaal te beschermen, wil het kabinet constitutionele toetsing mogelijk maken. Eerder werd hierin een eerste stap gezet. Minister De Jonge (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) en minister Weerwind (Rechtsbescherming) laten nu weten aan welke grondrechten rechters dat zouden mogen doen. Ook reageert het kabinet op de initiatiefnota die Kamerlid Omtzigt eerder indiende over dit onderwerp.

Vandaag heeft minister Bruins Slot het terugzendrecht voor de Eerste Kamer naar de Tweede Kamer verzonden. Met dit terugzendrecht kan de Eerste Kamer veranderingen maken in wetsvoorstellen en vervolgens terugsturen naar de Tweede Kamer. De Tweede Kamer moet dan beslissen of zij akkoord gaat met de verandering. Daarna kan de Tweede Kamer het wetsvoorstel definitief aannemen. 

Het kabinet heeft ingestemd met de instelling van het adviescollege inzake de werking van artikel 57 van de Grondwet en de benoeming van de leden van dit adviescollege. Met de instelling van het adviescollege wordt uitvoering gegeven aan 2 moties die zijn aangenomen door de Tweede Kamer.

89% van de Nederlanders vindt het belangrijk dat we een Grondwet hebben. De vrijheid van meningsuiting, stemrecht en recht op privacy worden gezien als de belangrijkste grondrechten. En 80% van de Nederlanders vindt dat de Grondwet beter bekend moet zijn bij alle burgers van Nederland.

Vandaag ondertekende minister Hanke Bruins Slot (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) de Grondwetswijziging van artikel 1. Vanaf nu zijn handicap en seksuele gerichtheid toegevoegd aan de discriminatiegronden. De Grondwetswijziging vloeide voort uit een initiatief van de Tweede Kamer.  

De Eerste Kamer heeft ingestemd met een aanpassing van het eerste artikel van onze Grondwet. De grondwetswijziging is het resultaat van een initiatiefwetsvoorstel van de Tweede Kamerleden Hammelburg (D66), Bromet (GroenLinks) en De Hoop (PvdA). Het nieuwe, aangepaste artikel 1 luidt nu: “Allen die zich in Nederland bevinden, worden in gelijke gevallen gelijk behandeld. Discriminatie wegens godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht, handicap, seksuele gerichtheid of op welke grond dan ook, is niet toegestaan”. “Handicap” en “seksuele gerichtheid” zijn nieuw toegevoegd aan de non-discriminatiegronden.

De Grondwet is de belangrijkste wet die we in Nederland hebben. In de Grondwet staan de grondrechten en de organisatiestructuur van ons land. Vanwege dit bijzondere karakter kun je de Grondwet niet aanpassen op de “standaard” manier: met een enkele meerderheid in de Tweede en Eerste Kamer. Om de Grondwet te wijzigen moeten beide Kamers tweemaal akkoord gaan met een wijziging: in de eerste lezing met een “gewone” meerderheid (>50%), in de tweede lezing na de verkiezing van een nieuwe Tweede Kamer met een 2/3 meerderheid.

De Rijksministerraad heeft ingestemd met een grondwetswijziging om de benoemingswijze van de leden van de Hoge Raad aan te passen. Het voorstel gaat nu eerst naar de Raad van State van het Koninkrijk voor advies.

De Tweede Kamer heeft ingestemd met de eerste lezing van twee grondwetswijzigingen om het parlementair stelsel te hervormen. Het gaat om de grondwetswijzing voor een andere verkiezingswijze van de Eerste Kamer en om de wijziging in de procedure om de Grondwet te veranderen. Deze voorstellen zijn eerder aangekondigd in het kabinetsstandpunt over de staatscommissie parlementair stelsel. Het is nu aan de Eerste Kamer om deze wetsvoorstellen in eerste lezing te behandelen.

De Rijksministerraad heeft ingestemd met het wetsvoorstel om de Eerste Kamer een terugzendrecht te geven. Het geven van een terugzendrecht aan de Eerste Kamer is aanbevolen door de staatscommissie parlementair stelsel (staatscommissie-Remkes). De staatscommissie concludeerde dat er een betere manier moet zijn voor de Eerste Kamer om een wetsvoorstel te verbeteren. Het kabinet is het daarmee eens en komt nu dan ook met het wetsvoorstel om dit wettelijk te regelen.

Vandaag heeft de Eerste Kamer twee grondwetsvoorstellen van minister Ollongren van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties in eerste lezing aangenomen. Het gaat om het grondwetsvoorstel over de invoering van een kiescollege voor de Eerste Kamer ten behoeve van Nederlanders die in het buitenland wonen. Daarnaast is het grondwetsvoorstel over de procedure van grondwetswijzigingen aangenomen. Dit wetsvoorstel verduidelijkt welke Tweede Kamer de tweede lezing van een grondwetswijziging moet behandelen. Nu de eerste lezing van beide voorstellen is afgerond, volgt nog een tweede lezing. Die begint na de verkiezing van de leden van de Tweede Kamer van volgend voorjaar.

Minister Ollongren van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties heeft vandaag twee wetsvoorstellen naar de Tweede Kamer gestuurd om het parlementaire stelsel te hervormen. Het gaat om de grondwetswijzing voor een andere verkiezingswijze van de Eerste Kamer en om de wijziging in de procedure om de Grondwet te veranderen. Deze voorstellen zijn aangekondigd in het kabinetsstandpunt over de staatscommissie parlementair stelsel.

De afgelopen periode is wederom gebleken dat discriminatie en racisme hardnekkige problemen in onze samenleving zijn. “Discriminatie is een diepgeworteld probleem en het bestrijden ervan vereist de inzet van ons allemaal,” schrijft minister Ollongren vandaag in een brief aan de Tweede Kamer over de voortgang van de kabinetsaanpak discriminatie. Deze wordt mede namens ministers Koolmees (SZW), Grapperhaus (J&V), Van Engelshoven, Slob (OCW), De Jonge (VWS) en staatssecretaris Van Ark (SZW) gestuurd.