Het bedrijf Zeeland Refinery wil extra stappen zetten om haar raffinaderij extra snel te verduurzamen bovenop wat is afgesproken in het klimaatakkoord. Het bedrijf wil in 2030 de totale CO2-uitstoot met 1 megaton verminderen, dat is 62% minder dan het niveau in 2022. Tegelijkertijd wil Zeeland Refinery de leefomgeving verder verbeteren door de uitstoot van stikstof en het gebruik van water met minstens 10% te verminderen en te onderzoeken of dit mogelijk tot 50% kan worden gereduceerd. Deze plannen zijn vastgelegd in een intentieovereenkomst (Expressions of Principles) die vandaag is ondertekend door minister Micky Adriaansens (Economische Zaken en Klimaat), staatssecretaris Vivianne Heijnen (Infrastructuur en Waterstaat), Jo-Annes de Bat (gedeputeerde Provincie Zeeland) en Jessica Hahn (Algemeen Directeur Zeeland Refinery). Het is de achtste intentieverklaring die dit kabinet tekent, waarin ambitieuze plannen tussen overheid en bedrijven worden vastgelegd om sneller minder CO2 uit te stoten.

De Nederlandse industrie heeft een sterke positie en er liggen kansen om in Nederland schoon te produceren en de negatieve impact op de leefomgeving te verminderen. Daarin hebben bedrijven en overheid al aanzienlijke stappen gezet en concrete plannen gemaakt. Het Nationaal Programma Verduurzaming Industrie zorgt voor meer samenhang tussen deze verschillende initiatieven. Vandaag stuurt minister Adriaansens van Economische Zaken en Klimaat mede namens minister Jetten voor Klimaat en Energie, minister Van der Wal voor Natuur en Stikstof en staatssecretaris Heijnen van Infrastructuur en Waterstaat de voortgang van het programma en een routekaart voor de verduurzaming van de industrie aan de Tweede Kamer. 

Nederland en België hebben vandaag in Antwerpen tijdens het staatsbezoek van Koning Willem-Alexander en Koningin Máxima een akkoord getekend om meer te gaan samenwerken op het gebied van transport en opslag van CO2. Beide landen willen de industrie verduurzamen door grensoverschrijdend transport van CO2 tussen havens en industrie mogelijk te maken, zoals in Antwerpen, Gent, Rotterdam en Zeeland. Ook zetten beide landen in op toekomstige opslag van Belgische en Nederlandse CO2 in lege gas- en olievelden onder de Noordzee.

Shell wil snel een forse vermindering van de CO2-uitstoot van de fabrieken in Rotterdam en Moerdijk. Het bedrijf wil in 2030 3,9 megaton minder CO2 uitstoten. Dat is 20% van wat de Nederlandse industrie in totaal aan CO2 moet reduceren in 2030. Shell wil daarnaast de stikstofuitstoot met minstens 10% verminderen. Deze en andere plannen zijn opgenomen in de intentieverklaring (Expression of Principles) die vandaag is ondertekend door minister Micky Adriaansens (Economische Zaken en Klimaat), staatssecretaris Vivianne Heijnen (Infrastructuur en Waterstaat), Frans Everts (President-Directeur Shell Nederland), Pauline Buitink (directeur Shell Energy and Chemicals Park Rotterdam), gedeputeerde Jeannette Baljeu (Zuid-Holland) en Commissaris van de Koning Ina Adema (Noord-Brabant). Het document is een belangrijke stap om tot concrete en bindende maatwerkafspraken te komen tussen het Rijk en Shell om sneller minder CO2 uit te stoten en daarnaast bij te dragen aan een gezonde en veilige leefomgeving.

Nederland en Frankrijk versterken de samenwerking op het gebied van digitalisering, sleuteltechnologieën en verduurzaming van de industrie. Dit is vastgelegd in een 'Pact voor Innovatie en Duurzame Groei', dat is ondertekend door de Nederlandse ministers Micky Adriaansens (Economische Zaken en Klimaat), Liesje Schreinemacher (Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking), de Franse minister Roland Lescure (Industrie) en de voorzitters van beide ondernemerskoepels Ingrid Thijssen (VNO-NCW) en Geoffroy Roux de Bézieux (MEDEF).

Er liggen grote kansen voor de industrie om in Nederland schoon te produceren en de negatieve impact op de leefomgeving te verminderen. Om dat te bereiken gaat de overheid meer regie nemen en zorgen voor meer samenhang tussen de verschillende initiatieven. Het kabinet introduceert daarom een Nationaal Programma Verduurzaming Industrie. Minister Adriaansens (Economische Zaken en Klimaat) informeert mede namens Minister Jetten (Klimaat en Energie) en Staatssecretaris Heijnen (Infrastructuur en Waterstaat) de Tweede Kamer over dit programma.

De concurrentiepositie van Europa en Nederland in de wereldeconomie staat onder druk. We willen minder afhankelijk zijn van kritieke grondstoffen én de productie van schonere (energie)technologieën zoals batterijen, wind en zon versnellen. De Europese Commissie heeft vandaag voorstellen naar buiten gebracht om dit te ondersteunen. Het kabinet ziet de Net Zero Industry Act (NZIA), de Critical Raw Materials Act (CRMA) en de strategie voor lange termijn concurrentievermogen als stappen in de juiste richting, maar heeft voor de uitwerking diverse aandachtspunten.

Het kabinet stelt dit voorjaar een aantal subsidieregelingen beschikbaar voor energie-innovatieprojecten en de verduurzaming van de industrie. Bedrijven en kennisinstellingen die innoveren of investeringen doen om CO2-uitstoot te verminderen, kunnen daar subsidie voor ontvangen. Met deze regelingen wil het kabinet investeringen voor een duurzame industrie en de ontwikkeling van innovaties versnellen. Het totaal beschikbare budget is ruim € 270 miljoen. Vanaf 15 maart kunnen de eerste subsidies worden aangevraagd.

Het kabinet wil de industrie stimuleren en ondersteunen om in Nederland haar processen te verduurzamen en daarmee voorkomen dat bedrijven uit Nederland vertrekken. Een van de middelen om dat te doen is de maatwerkaanpak, waarmee de grootste industriële uitstoters een extra stap kunnen zetten om sneller minder CO2 uit te stoten bovenop het Klimaatakkoord en daarnaast bij te dragen aan een gezonde en veilige leefomgeving. Minister Adriaansens (Economische Zaken en Klimaat) meldt vandaag mede namens staatssecretaris Heijnen (Infrastructuur en Waterstaat) de voortgang over de maatwerkafspraken met de grootste industriële uitstoters.

Vanaf 6 juni 2023 wordt de Stimuleringsregeling Duurzame Energieproductie en Klimaattransitie (SDE++) voor dit jaar opengesteld. De SDE is de belangrijkste regeling waarmee de overheid duurzame (energie)projecten ondersteunt. Er is een openstellingsbudget van € 8 miljard beschikbaar voor 2023. Als het volledige budget wordt aangevraagd en gerealiseerd levert dit naar verwachting een CO2-besparing van 4 megaton op in 2030.

Met Europese fondsen als RePowerEU, InvestEU, het Innovatiefonds en ondersteuning via de Important Projects of Common European Interest (IPCEI’s) zijn de komende jaren tientallen miljarden euro’s aan publieke investeringen beschikbaar voor een sterkere en schonere economie. Het kabinet wil een snellere inzet van deze middelen en wil dat bedrijven hiervoor eenvoudiger toegang krijgen. Er is nu geen directe noodzaak om daar bovenop nog andere specifieke EU-fondsen op te zetten. Dat schrijft minister Micky Adriaansens namens het kabinet in een brief aan de Tweede Kamer over het EU-voorstel van 1 februari 2023 voor een zogenoemd Green Deal Industrial Plan. Nederland heeft hierover via een position paper ook aanbevelingen ingediend bij de Europese Commissie.

OCI N.V. wil via de maatwerkaanpak haar CO2-uitstoot voor 2030 met minimaal 0,8 megaton tot maximaal 1,7 megaton verminderen. Het bedrijf stootte in 2020 in totaal 2,2 megaton CO2 uit. Daarnaast wil het bedrijf met deze maatwerkaanpak tot 30% minder stikstof uitstoten en wordt onderzocht hoe het bedrijf de impact op de leefomgeving verder kan verbeteren. OCI heeft drie mogelijke verduurzamingsroutes om te zorgen dat groene ammoniak en groene methanol in Nederland beschikbaar komt. Dit staat beschreven in de intentieverklaring (Expression of Principles) die vandaag is ondertekend door minister Adriaansens (Economische Zaken en Klimaat), staatssecretaris Heijnen (Infrastructuur en Waterstaat), de gedeputeerden Baljeu (Zuid-Holland) en Van Gaans-Gijbels en Satijn (Limburg), CEO El-Hoshy en Executive Officer de Vries (OCI).

De Nederlandse regio’s Groningen-Emmen, IJmond, Groot-Rijnmond, West-Noord-Brabant, Zeeuws-Vlaanderen en Zuid-Limburg krijgen tot en met 2027 in totaal € 623 miljoen extra Europese ondersteuning vanuit het zogenoemde Just Transition Fund (JTF). De Europese Unie (EU) stelt dit geld beschikbaar aan regio’s met extra uitdagingen als gevolg van de ambitie om in 2050 een klimaatneutrale economie te hebben. Het JTF ondersteunt het verduurzamen van de economie en het versterken van de arbeidsmarkt. Het Nederlandse JTF-programma is ingediend door minister Adriaansens (Economische Zaken en Klimaat) en minister Van Gennip (Sociale Zaken en Werkgelegenheid).

Met een feestelijk ondertekenmoment is vandaag het Manifest Maatschappelijk Verantwoord Opdrachtgeven en Inkopen (MVOI) 2022-2025 van start gegaan. De 64 deelnemers die hun handtekening hebben gezet onder het manifest, zeggen daarmee toe dat ze bij het opdrachtgeven en inkopen oog hebben voor de maatschappelijke impact.

Het kabinet heeft besloten om de Subsidieregeling Verduurzaming MKB (SVM) tijdelijk te sluiten. De SVM is in 2021 in het leven geroepen om mkb’ers ondersteuning te bieden bij de kosten voor energieadvies. De regeling is destijds bewust zo simpel en laagdrempelig mogelijk gemaakt zodat mkb-ondernemers zich kunnen richten op ondernemen en niet onnodig met papierwerk worden opgezadeld. In de afgelopen twee maanden zijn echter steeds meer signalen binnengekomen bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) over oneigenlijk gebruik van de regeling door enkele  energie-adviseurs. De grote aantallen aanvragen die zij momenteel indienen, heeft het kabinet doen besluiten om de regeling nu tijdelijk stop te zetten zodat de regeling in een nieuwe jas kan worden gestoken met strengere kwaliteitseisen. Hiermee wordt verder oneigenlijk verbruik voorkomen en kan de regeling worden verbeterd om mkb’ers beter te ondersteunen bij het nemen van energiebesparingsmaatregelen.

Nederland wil internationaal vooroplopen in verduurzaming van de industrie en daarmee onze economie versterken. Het kabinet wil ook dat de Nederlandse technologische én traditionele (maak) industrie een grote rol van betekenis blijft spelen in wereldwijde, cruciale productieketens, zoals microchips. Om dat te bereiken zet het kabinet in op een actief en strategisch industriebeleid door te investeren in innovatie en onderzoek en met maatwerkafspraken.

De energiebesparingsplicht is het belangrijkste instrument voor het stimuleren van energiebesparing bij bedrijven. De plicht wordt uitgebreid door ook grote energiegebruikers, inclusief deelnemende EU-ETS bedrijven, vanaf 2023 te verplichten hun energiegebruik te verduurzamen om zo de CO2- uitstoot te reduceren. En er wordt gekeken om de plicht uit te breiden naar de glastuinbouw. Ook gaat er meer bevoegdheid en middelen naar de omgevingsdiensten om hierop te kunnen toezien. Ten slotte worden de lijsten met erkende energiebesparende maatregelen per sector geactualiseerd. Dit schrijft minister Jetten vandaag in een brief aan de Tweede Kamer.  

De nieuwe Energiewet wordt het wettelijke fundament van de energietransitie. Deze wet vervangt de huidige Gaswet en Elektriciteitswet 1998 en biedt een toekomstbestendig wetgevingskader voor de veranderende elektriciteits- en gasmarkt en energiesysteem. Het wetsvoorstel regelt bijvoorbeeld consumentenbescherming, biedt netbeheerders meer mogelijkheden om het volle elektriciteitsnet aan te pakken, biedt huishoudens en bedrijven meer mogelijkheden voor actieve deelname aan de energiemarkt en zorgt voor veilige en gecontroleerde data-uitwisseling tussen netbeheerders, marktpartijen en afnemers van energie. De nieuwe wet verheldert en versimpelt en neemt onnodige verschillen tussen regelgeving voor gas en elektriciteit weg. Dat is belangrijk om voortvarend door te kunnen met de energietransitie. 

De internetconsulatie van het wetsvoorstel Klimaatfonds is vandaag gestart. Het klimaatfonds is een van de belangrijkste instrumenten uit het coalitieakkoord om financiering mogelijk te maken voor maatregelen die bijdragen aan het doel van ten minste 55% CO2-reductie in 2030. Hiervoor is in het Coalitieakkoord € 35 miljard beschikbaar gesteld. Belanghebbenden hebben tot en met 27 mei de mogelijkheid om te reageren op het wetsvoorstel.

Op 19 april 2022 komen in Gent afvaardigingen van de Nederlandse en Belgische regeringen bijeen voor het zogenoemde Thalassaoverleg. Dit overleg heeft als doel de grensoverschrijdende samenwerking verder te versterken en illustreert de hechte band tussen Nederland en België.