De regering gaf in 2024 € 11,3 miljard uit aan de portefeuille Buitenlandse Zaken en € 3,9 miljard aan de portefeuille Buitenlandse Handel en Ontwikkelingshulp. De focus van de uitgaven lag op de bevordering van internationale stabiliteit en veiligheid, het stimuleren van handel en grip krijgen op migratie. Op de derde woensdag in mei, Verantwoordingsdag, legt de regering verantwoording af over waar ze het afgelopen jaar geld aan hebben uitgegeven. 

Nederland staat er financieel goed voor. Ondanks een lichte krimp in het eerste kwartaal groeide de Nederlandse economie in 2024 met 1,0%. De groei was sterker dan verwacht en dat had een positief effect op de overheidsfinanciën. Het begrotingstekort over 2024 is vastgesteld op ‒0,9% van het bruto binnenlands product (bbp). Dat blijkt uit het Financieel Jaarverslag van het Rijk 2024, het jaar waarin het kabinet-Schoof aan het begin van de zomer aantrad. 

Het verbeteren van de bestaanszekerheid voor de inwoners van Bonaire, Saba en Sint Eustatius en nieuwe afspraken over samenwerking bij hervormingen met de landen Curaçao, Aruba en Sint Maarten. In 2023 waren dit de belangrijkste mijlpalen in de relatie tussen Nederland en de Caribische delen van het Koninkrijk. 

Minister Hugo de Jonge en staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) hebben vandaag de Jaarrapportage Bedrijfsvoering Rijk 2023 aan de Tweede Kamer aangeboden. De jaarrapportage geeft een overzicht van de belangrijkste ontwikkelingen op het gebied van de bedrijfsvoering binnen het Rijk in 2023, variërend van duurzaamheid en personeelszaken tot inkoopcijfers en cyberveiligheid. 

In 2023 stond de opvang van asielzoekers weer onder zeer grote druk. Samen met gemeenten en provincies is gestart met de implementatie van de Spreidingswet om de druk van de asielopvang beter te verdelen over het land. De pilot doorstroomlocaties draagt bij aan het sneller huisvesten van vergunninghouders in gemeenten zodat die kostbare plekken in de opvang weer vrijkomen voor asielzoekers. Met migratiepartnerschappen met derde landen heeft het kabinet geïnvesteerd in het terugdringen van irreguliere migratie en de aanpak van mensensmokkel en mensenhandel, en als er toch mensen komen die hier niet mogen blijven, het bevorderen van hun terugkeer. Met het gesloten Europese Asiel- en Migratiepact slaan we in Europa onder meer de handen ineen om onze buitengrenzen beter te bewaken.

Het jaar 2023 was een economisch onrustig jaar door een veranderende wereld. De inflatie was hoog, de rente steeg en de economische groei in Nederland viel vrijwel stil. De oorlog in Oekraïne leidde tot torenhoge energieprijzen. Het kabinet nam extra maatregelen om stijging van de armoede in Nederland te voorkomen, zoals het prijsplafond voor energie en verhoging van het minimumloon met 10%. Ondanks de terugval in economische groei bleef de werkloosheid aanhoudend laag. Sterk stijgende lonen hebben eraan bijgedragen dat de koopkracht van veel huishoudens gedurende de tweede helft van het jaar verbeterde. Het EMU-saldo is uitgekomen op -0,3% en de schuld op 46,5% bbp.

Het financieel beheer van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) is zichtbaar verbeterd. Dat blijkt onder meer uit de goedkeurende accountantsverklaring die het ministerie, voor het eerst in 3 jaar, heeft ontvangen. Dit wordt vandaag op Verantwoordingsdag bevestigd door de Algemene Rekenkamer, de Auditdienst Rijk en het ministerie van Financiën. De coronapandemie heeft duidelijk gemaakt dat het financieel beheer bij het ministerie van VWS op verschillende punten verbeterd moest worden. De afgelopen jaren zijn forse verbeteringen doorgevoerd. Hierdoor is het aantal onrechtmatigheden in 2023 fors afgenomen ten opzichte van de jaren daarvoor. Dit heeft ertoe geleid dat het ministerie het jaarverslag op tijd kon aanleveren. 

Ondanks de inspanningen die zijn verricht in 2022 meldt VWS opnieuw onrechtmatigheden in zijn jaarverslag. Na controle worden € 1,4 miljard van de verplichtingen en € 0,9 miljard van de uitgaven als fout of onzeker aangemerkt. Deze cijfers tonen progressie ten opzichte van 2021, maar verdere verbetering is nodig. Van de voorschotten die VWS tijdens de coronapandemie in 2020 en 2021 is aangegaan, is ondanks grote inspanningen bij de afhandeling in 2022 gebleken dat van € 5,1 miljard niet volledig kan worden vastgesteld of is voldaan aan de geldende regels. Hiervan is € 4,7 miljard specifiek gerelateerd aan corona-dossiers. Dit heeft het ministerie bekendgemaakt op Verantwoordingsdag.

In 2022 volgden de oorlog in Oekraïne, de hoge inflatie en snel stijgende energieprijzen elkaar in hoog tempo op. Het kabinet beschermde Nederlandse huishoudens met een historisch pakket aan koopkrachtmaatregelen met onder andere de verhoging van het minimumloon, de verhoging van verschillende toeslagen en verlaging van BTW en accijnzen. Ondanks deze maatregelen stonden de overheidsfinanciën er eind 2022 beter voor dan in 2021. Het economische herstel was sterk en de Nederlandse economie groeide met 4,5%, fors hoger dan het Europese gemiddelde van 3,5%.

In 2022 investeerde het ministerie van Justitie en Veiligheid fors in de aanpak van georganiseerde misdaad. Zo krijgen meer gemeenten structureel geld om te voorkomen dat kleine jongens uitgroeien tot grote criminelen. Het aantal gemeenten dat meedoet aan het zogenoemde programma Preventie met Gezag is uitgebreid van 15 naar 19 voor wijken en buurten waar jongeren de grootste risico’s lopen om te worden geronseld door criminelen.

Op woensdag 17 mei is het Verantwoordingsdag. Op die dag biedt de minister van Financiën naast het financieel jaarverslag ook het Rijksjaarverslag aan de Tweede Kamer aan. Daarin staat onder meer welke resultaten het ministerie van Buitenlandse Zaken heeft behaald op het gebied van Ontwikkelingssamenwerking (OS). Deze resultaten zijn vanaf nu ook terug te vinden in een voor iedereen toegankelijk portaal.

Minister Bruins Slot van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties heeft vandaag de Jaarrapportage Bedrijfsvoering Rijk 2021 naar de Tweede Kamer gestuurd. De jaarrapportage geeft een overzicht van de prestaties van de Rijksoverheid op organisatorisch gebied. In 2021 zocht het Rijk actief naar duurzame, veilige en nieuwe manieren van werken.

Op verantwoordingsdag geeft het kabinet inzicht in waar ons belastinggeld aan is besteed. Afgelopen jaar heeft het ministerie van Justitie en Veiligheid (JenV) het grootste deel van het geld geïnvesteerd in de thema’s georganiseerde en ondermijnende criminialiteit, toegang tot het recht en migratie en asiel. Dat zijn en blijven op dit moment de uitdagingen voor JenV om een goed functionerende rechtsstaat te behouden. Hieronder vertellen we waar het geld heen is gegaan.

Corona bepaalde ook in 2021 het leven in Nederland. Veel mensen werden ziek en beperkende maatregelen bleven nodig. Ondernemers maakten zware tijden door en het kabinet gaf opnieuw veel uit aan steun- en herstelpakketten. Desondanks herstelde de Nederlandse economie zich snel. Na krimp in 2020 was er een jaar later sprake van een sterke economische groei van 5%. Mede daardoor stonden de overheidsfinanciën er eind 2021 beter voor dan verwacht.

Wat heeft een jaar ontwikkelingssamenwerking opgeleverd? Op Verantwoordingsdag laat het ministerie van Buitenlandse Zaken zien wat er is uitgegeven, gedaan en bereikt per thema en per focusland. ‘Ondanks de coronapandemie hebben we goede resultaten behaald.’

Het Financieel Jaarverslag en de jaarverslagen van alle departementen zijn vandaag door minister Hoekstra aangeboden aan de Tweede Kamer. In de jaarverslagen legt het kabinet verantwoording af over het beleid en de inkomsten en uitgaven in 2020. Het kabinet geeft ook inzicht in hoe de verschillende ministeries het geld hebben besteed. De gevolgen van de coronacrisis zijn in de jaarlijkse financiële verantwoording terug te zien.

We bevinden ons momenteel in een crisis, waarbij de overheid historisch hoge bedragen leent om de economie te ondersteunen. Dit volgt op een in historisch opzicht zeldzame gebeurtenis van een geheel andere orde, namelijk van opeenvolgende jaren met een overschot op de begroting. De piek van die reeks overschotten lag in 2019, toen er 14 miljard euro meer binnenkwam dan er werd uitgegeven. Dankzij dat overschot nam de staatsschuld in 2019 af naar 48,6 procent van het bruto binnenlands product.

De economie groeide vorig jaar flink. In Nederland waren meer mensen dan ooit aan het werk. De overheid gaf voor het eerst in vele jaren weer aanzienlijk meer uit aan onderwijs, zorg en veiligheid. Mede doordat er veel mensen werkten en bedrijven goed draaiden, kwam er per saldo meer belastinggeld binnen dan er werd uitgegeven.

De economie groeit fors en de overheidsfinanciën staan er in 2017 goed voor. In de Miljoenennota 2017 werd nog uitgegaan van een begrotingstekort van 0,5%, maar dat werd een overschot van 1,1% (bbp). Daarmee was 2017 het 2e opeenvolgende jaar met een begrotingsoverschot. De economische groei bedroeg vorig jaar 3,2%; de hoogste groei sinds 2008.