In 2022 zijn er weer stappen gezet voor nieuwe natuur en natuurkwaliteit, maar versnelling blijft nodig om de natuurdoelen te halen. Dit blijkt uit de negende Voortgangsrapportage Natuur waarin het Rijk en de provincies gezamenlijk rapporteren over het natuurbeleid in 2022.

Minister Van der Wal voor Natuur en Stikstof heeft namens Nederland een Memorandum of Understanding ondertekend over een Oceanen Coördinatie Mechanisme. Het Oceanen Coördinatie Mechanisme heeft als doel de samenwerking tussen landen, gebieden en organisaties in de Caribische regio te versterken ten behoeve van gezonde mariene en kustecosystemen.

Minister van der Wal voor Natuur en Stikstof heeft tijdens haar werkbezoek aan het Caribisch deel van het Koninkrijk een samenwerkingsovereenkomst over natuurbeheer en voedselzekerheid getekend met Aruba.

De begroting van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) geeft een impuls aan de stappen die nodig zijn voor de agrarische sector om bij te dragen aan de doelen op het gebied van natuur, water en klimaat en het perspectief van de bedrijven. Zo komt er in totaal € 175 miljoen voor jonge boeren die een bedrijf willen overnemen, voor het versterken van de markt van biologische producten, voor boeren die via landschapselementen een bijdrage leveren aan de natuur en voor de start met doelsturing.

Een Peruaanse lijkwade heeft via de CITES inleverbak zijn weg teruggevonden naar Peru. Donné Slangen, Directeur-Generaal  Natuur en Visserij van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) heeft de lijkwade vandaag overhandigd aan de ambassadeur van Peru, Marisol Agüero Colunga. De lijkwade, bestaande uit fragmenten textiel en touw, is op een bijzondere wijze in eigendom gekomen van het ministerie.

Op 7 en 8 september is in Amsterdam het EU LIFE-programma van start gegaan om bijvangst van beschermde soorten in de visserij tegen te gaan. Onbedoelde bijvangst in de visserij is een van de grootste bedreigingen van bedreigde en beschermde zee(zoog)dieren. Ondanks alle wettelijke en technische maatregelen, onderzoeken en initiatieven van allerlei partijen lukt het tot nu niet om dit structureel te verminderen.

Delen van de Nederlandse natuur blijken nog gevoeliger voor stikstof dan eerder gedacht. Dat blijkt uit een nieuw rapport van Wageningen Environmental Research over de Kritische Depositie Waarden (KDW's) in opdracht van de minister voor Natuur en Stikstof waarin internationaal onderzoek naar Nederland is vertaald. De opgave om de natuur op een gezond niveau te krijgen en wettelijke doelen te halen, wordt daarmee groter.

Minister voor Natuur en Stikstof Christianne van der Wal is voornemens om voor de jaren 2024 tot en met 2030 elk jaar € 5 miljoen extra te reserveren voor de versterking van de positie van Nationale Parken in Nederland. Dat komt bovenop de beschikbare ca. € 1,3 miljoen per jaar. Met de extra € 35 miljoen tot 2030 kan een forse impuls gegeven worden aan de verdere ontwikkeling naar robuustere Nationale Parken.

De uitvoering van  vergunningverlening, toezicht en handhaving (VTH) met betrekking tot bouwen, milieu en natuur in Caribisch Nederland (Bonaire, Sint Eustatius en Saba) schiet tekort. Dit ondanks de inzet van de eilandbesturen gedurende de afgelopen jaren. Een belangrijke reden is dat deze openbare lichamen te klein zijn om een robuust VTH-systeem op te zetten en draaiende te houden.

Op zaterdag 13 mei 2023 zijn windmolens op zee bij Borssele en Egmond aan Zee voor vier uur stilgezet omdat massale vogeltrek boven de Noordzee was voorspeld om de vogels een veilige doortocht te geven. De maatregel is voor het eerst toegepast en past bij de aanpak van de overheid en deelnemende bedrijven om ecologie en biodiversiteit steeds meer centraal te stellen bij windparken op zee. De verwachting is dat vanaf het najaar van 2023 windparken vaker stilgezet worden om trekvogels een goede doorgang te verlenen door windparken op de Noordzee. 

Waterveiligheid, leefbaarheid en bereikbaarheid zijn een aantal van de onderwerpen waar het vastgestelde Uitvoeringsprogramma Waddengebied 2021-2026 op gaat focussen. Na het toekennen van de status Natuurlijk Werelderfgoed door UNESCO in 2009 voor de Waddenzee, werd het tijd voor een andere kijk op dit unieke natuurgebied. Het uitvoeringsprogramma is een eerste uitwerking van de Agenda voor het Waddengebied 2050.

De Ecologische Autoriteit heeft de eerste toetsingsadviezen van een aantal natuurdoelanalyses gepubliceerd. Natuurdoelanalyses geven aan hoe het gaat met de natuur in een stikstofgevoelig natuurgebied en wat de verwachte effecten van vastgestelde maatregelen zijn. Deze informatie is een belangrijke bouwsteen voor de gebiedsprogramma’s die provincies opstellen. De Ecologische Autoriteit toetst of de natuurdoelanalyses volledig zijn en voldoende onderbouwing bieden voor de voorgestelde maatregelen om de natuur te verbeteren. Op 1 april 2023 zijn alle overige natuurdoelanalyses gereed, waarna de Ecologische Autoriteit ook deze analyses toetst. 

Vanaf vandaag, donderdag 16 maart, is het mogelijk te reageren op de ontwerpnotitie van het milieueffectrapport (Notitie Reikwijdte en Detailniveau) voor het Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG). Via de website PlatformParticipatie kan iedereen die dat wil tot en met 26 april 2023 een zienswijze op de NRD indienen.

Drie natuurgebieden op de Nederlandse Noordzee zijn vanaf 8 maart 2023 gesloten voor bodemberoerende visserij. Het gaat om de onder de Kaderrichtlijn Mariene Strategie beschermde gebieden Friese Front en Centrale Oestergronden en het Habitatrichtlijngebied Klaverbank. Hiernaast is het Vogelrichtlijngebied Friese Front vanaf 8 maart 2023 gesloten voor visserij met kieuw- en warnetten (enkele uitzonderingen daar gelaten) van 1 juni tot 30 november elk jaar. De verordening is vastgesteld door de Europese Commissie, als onderdeel van het Gemeenschappelijk Visserijbeleid, en bedoeld om de kwetsbare natuurgebieden op zee te beschermen.

De Ecologische Autoriteit heeft op verzoek van het Rijk en provincies een advies uitgebracht over de concept handreiking gebiedsprogramma’s. Deze handreiking geeft provincies handvatten voor het opstellen van de gebiedsprogramma’s waarin het halen van de doelen voor natuur, stikstof, water en klimaat centraal staan. In het advies spreekt de Ecologische Autoriteit zich positief uit over de insteek van de handreiking en onderstreept hierbij het belang van een brede en lerende aanpak. De Ecologische Autoriteit heeft ook een aantal aanbevelingen. Zo geeft de instantie aan dat de handreiking op een aantal punten concreter moet. Het advies is een belangrijke stap bij het verder doorontwikkelen van de handreiking.

Hoe verzilveren we de kansen die de natuur biedt voor een fijne, gezonde samenleving? En hoe zorgen we dat  natuur onderdeel wordt van alles wat we maken en doen? Een team van 9 bestuurders gaat met deze vragen op weg vanuit de landelijke Agenda Natuurinclusief. Zij zijn koplopers in natuurinclusief denken en werken in hun eigen werkveld: bouw, energie, financiële sector, gezondheid, infrastructuur, landbouw, onderwijs en bewustwording, vrijetijdseconomie en water.  

Versnelling is nodig bij de inrichting van nieuwe natuur, aldus de jaarlijkse Voortgangsrapportage Natuur. In 2021 richtten provincies 1.922 extra hectares natuur in. Dat is minder dan de jaren ervoor. De afspraak is dat er binnen zes jaar nog zo’n 34.432 hectare nieuwe natuur bij komt. Dit lukt alleen als de provincies versnellen en samen met het Rijk een oplossing kunnen vinden voor de knelpunten, zoals capaciteitsgebrek en stijgende grondprijzen.

De nieuwe Ambassadeur Natuurinclusief André van der Zande gaat een leidende rol spelen in de omslag naar een natuurinclusieve samenleving: een samenleving waarin iedereen rekening houdt met natuur: hoe kan natuur mij helpen en hoe kan ik de natuur versterken? Zo werken we gezamenlijk aan een veerkrachtige natuur die de basis vormt voor een gezonde en fijne leefomgeving. 

Zoals eerder op 14 april 2022 aangekondigd opent Minister Van der Wal voor Natuur en Stikstof komend jachtseizoen (2022/2023) niet de jacht op het konijn. Dit geldt voor alle provincies. Daarnaast opent de minister komend seizoen niet de jacht op de haas in de provincies Groningen, Limburg en Utrecht. De reden is de dalende populatietrend.

De Europese lijst met zorgwekkende invasieve exoten wordt uitgebreid met 22 plant- en diersoorten. Invasieve exoten zijn planten en dieren die oorspronkelijk niet in de Europese Unie voorkomen, maar die door de mens bewust of onbewust naar Europa zijn meegenomen. Doordat hun natuurlijke vijanden hier ontbreken is de kans groot dat deze soorten zich hier vestigen, gaan woekeren en schade veroorzaken aan de Europese natuur. Ze kunnen ook nadelige gevolgen hebben voor de menselijke gezondheid, veiligheid of economie. Voorbeelden hiervan - die al op de Europese Unielijst staan - zijn de Rode Amerikaanse rivierkreeft en de Grote Waternavel.