De achterstanden van sociaal medische beoordelingen voor een WIA-uitkering lijken voor het eerst in jaren te stagneren en zelfs af te nemen. Desondanks zijn er nog steeds forse achterstanden. Daarom werkt minister Van Gennip van Sociale Zaken en Werkgelegenheid – als onderdeel van een bredere aanpak – aan de tijdelijke maatregel ‘Praktisch beoordelen’. Dit houdt in dat alleen op basis van wat mensen feitelijk verdienen een beoordeling wordt gemaakt van de mate van hun arbeidsongeschiktheid. Naar verwachting kunnen hierdoor jaarlijks 2.000 tot 3.000 meer WIA-claimbeoordelingen worden uitgevoerd. 

Kleine en middelgrote werkgevers en hun werknemers krijgen na het eerste ziektejaar duidelijkheid over de vervanging van een werknemer. Minister Van Gennip van Sociale Zaken en Werkgelegenheid brengt dit concept-wetsvoorstel hiertoe vandaag in internetconsultatie. Dit voorstel is een van de afspraken uit het brede arbeidsmarktpakket van dit voorjaar. Doel van het pakket is meer zekerheid voor werkenden en meer wendbaarheid voor bedrijven.

Er is een voorzichtige kentering zichtbaar in de omvang van de achterstanden bij de sociaal-medische beoordelingen bij UWV. De komende jaren lijkt deze verbetering door te zetten, maar de prognoses blijven onzeker. Om op dit moment het maximale te blijven doen, worden de tijdelijke maatregelen verlengd die eerder zijn genomen om de wachtlijsten terug te dringen. Ook komt er een nieuwe tijdelijke maatregel bij. Dat schrijft minister Van Gennip van Sociale Zaken en Werkgelegenheid in een brief aan de Tweede Kamer.

Per 1 juli 2023 wordt de hoogte van een aantal uitkeringen aangepast.

De afgelopen maanden is er hard gewerkt aan het verkennen en implementeren van maatregelen om de wachtlijsten en achterstanden bij sociaal-medische beoordelingen te verkleinen. Ook wordt voortdurend gekeken naar mogelijkheden om hardheden in het WIA-stelsel aan te pakken. 

Minister Karien van Gennip (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) en minister Carola Schouten (Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen) hebben besloten re-integratieondersteuning door UWV tijdelijk óók mogelijk te maken voor mensen die als volledig en duurzaam arbeidsongeschikt zijn aangemerkt. De afgelopen jaren hebben mensen met een IVA- of Wajong-DGA-uitkering bij UWV aangegeven voor re-integratieondersteuning in aanmerking te willen komen. De pilot past binnen de ambitie van het kabinet om meer mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt naar werk te begeleiden en de positie van mensen met een arbeidsbeperking te verbeteren. De mogelijkheid voor re-integratie ondersteuning gaat in per 22 april 2023. 

Er zijn veel verschillende regelingen, vanuit verschillende overheidsinstanties, die bedoeld zijn om te zorgen dat mensen goed kunnen rondkomen en een zeker bestaan kunnen opbouwen. Dit is door de jaren heen een complex stelsel geworden. Als je gebruik maakt van meerdere regelingen (zoals toeslagen en een UWV-uitkering), kunnen regelingen tegen elkaar inwerken. Dit pakt momenteel nadelig uit voor een groep alleenverdieners met een uitkering van het UVW of van een private inkomensverzekering. Het kabinet spant zich tot het uiterste in om hier een oplossing voor te vinden.

Per 1 januari 2023 wordt de hoogte van een aantal uitkeringen aangepast.

Roos Vermeij wordt voorzitter van de onafhankelijke commissie toekomst arbeidsongeschiktheidsstelsel. Deze commissie is door minister Van Gennip van Sociale Zaken en Werkgelegenheid ingesteld om te adviseren over een toekomstbestendig stelsel voor arbeidsongeschiktheid. Roos Vermeij is voormalig Tweede Kamerlid van de PvdA en hield zich daar bezig met uiteenlopende dossiers, waaronder sociale zekerheid en de arbeidsmarkt. Na de Tweede Kamer was zij bestuurder bij pensioenfonds PME en tot juni 2022 wethouder economie en wijken in Rotterdam.

Het kabinet wil bij de uitvoering van de sociale zekerheid meer uitgaan van vertrouwen in mensen. Dat schrijven de ministers Van Gennip van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en Schouten voor Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen in de kabinetsreactie op het rapport 'Hardvochtige effecten van overheidshandelen voor burgers binnen de sociale zekerheid' van Panteia, Muzus, de Vrije Universiteit Amsterdam en de Hogeschool Utrecht.  Volgens beide ministers is de balans in regelgeving de afgelopen jaren doorgeslagen naar handhaving en fraudebestrijding. Ze kondigen daarom meerdere maatregelen aan om meer te kijken naar individuele omstandigheden.

De wachtlijsten bij UWV voor sociaal-medische beoordelingen lopen hard op. Mensen die mogelijk arbeidsongeschikt zijn en wachten op een beoordeling, zitten hierdoor onaanvaardbaar lang in onzekerheid over hun inkomen. Ook zijn er zorgen over hardheden in het WIA-stelsel. Minister Van Gennip van Sociale Zaken en Werkgelegenheid neemt daarom dit najaar een aantal maatregelen die de wachtlijsten aanzienlijk moeten bekorten en die hardvochtigheden tegengaan. En onderzoekt ze welke maatregelen verder nog nodig zijn voor de middellange termijn. Tegelijkertijd stelt ze een commissie aan die adviseert over een toekomstbestendig stelsel. De ministerraad heeft ingestemd met deze brief aan de Tweede Kamer.

Per 1 juli 2021 wordt de hoogte van een aantal uitkeringen aangepast. Dit komt doordat deze uitkeringen gekoppeld zijn aan het wettelijk minimumloon. Het minimumloon stijgt van € 1.684,80 naar € 1.701,00 bruto per maand. Tevens worden de minimumjeugdlonen per 1 juli 2021 herzien. 

Het Uitvoeringsinstituut werknemersverzekeringen (UWV), de Nederlandse Vereniging voor Verzekeringsgeneeskunde (NVVG) en minister Koolmees van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) hebben nieuwe afspraken gemaakt om de groeiende vraag naar sociaal-medische beoordelingen op te vangen. Deze afspraken moeten ervoor zorgen dat UWV meer uitkeringsgerechtigden kan beoordelen en begeleiden en dat ook beter kan doen. Daarnaast is de verwachting dat de maatregelen het werk als verzekeringsarts aantrekkelijker maken. Niettemin blijft ondanks de nieuwe maatregelen de vraag naar sociaal-medische dienstverlening hoger dan het aanbod. Daar zijn aanvullende maatregelen voor nodig, maar die zullen door het huidige demissionaire en het volgende kabinet samen met betrokkenen zoals ook de sociale partners goed gewogen moeten worden. 

Per 1 januari 2021 wordt de hoogte van een aantal uitkeringen aangepast. Het gaat om de Participatiewet, Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW) en Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IOAZ), Algemene Ouderdomswet (AOW), Algemene Nabestaandenwet (Anw), Wet werk en arbeidsondersteuning Jonggehandicapten (Wajong), Werkloosheidswet (WW), Wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen (WIA), Wet op de arbeidsongeschiktheidsverzekering (WAO), Ziektewet (ZW) en de Toeslagenwet (TW).

Overzicht van veranderingen per 1 juli 2020 van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.

Mensen die de overstap willen maken van uitkering naar werk weten vaak niet wat hier de financiële consequenties van zijn. Het Nibud heeft met subsidie van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid een rekentool ontwikkeld die de gevolgen van deze overstap in kaart brengt. De rekentool Uitkering naar Werk is vandaag gelanceerd door staatssecretaris Tamara van Ark en Arjan Vliegenthart, directeur van het Nibud.

UWV heeft in de afgelopen periode met succes de allerhoogste prioriteit gegeven aan het tijdig betalen van en beslissen over WW-uitkeringen. Ondanks capaciteitsdruk als gevolg van de invoering van de noodmaatregelen NOW en TOFA, en het stijgend aantal WW-aanvragen, betaalt UWV WW-uitkeringen nog steeds op tijd uit. Om dit te bewerkstelligen heeft UWV een aantal ingrijpende maatregelen moeten treffen. Veruit het grootste gedeelte van de capaciteitswinst is behaald met maatregelen binnen de kaders van wet- en regelgeving. Voor een klein gedeelte geldt dit niet.

Minister Koolmees van Sociale Zaken en Werkgelegenheid ontving op 23 januari 2020 het eindrapport "In wat voor land willen wij werken?" van de Commissie Regulering van werk onder leiding van Hans Borstlap. Hij gaf daarbij een korte reactie.

Vanaf 1 oktober start UWV, in opdracht van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, een wetenschappelijk onderzoek naar de effecten van ondersteuning van mensen met een arbeidsongeschiktheidsuitkering (WGA), op hun weg naar re-integratie en werkhervatting.

Uitkeringsgerechtigden die een jaar voor hun AOW zitten, zijn per 1 mei 2018 vrijgesteld van hun sollicitatieplicht.