De ministerraad heeft op voorstel van minister Yeşilgöz-Zegerius van Justitie en Veiligheid ingestemd met het naar de Tweede Kamer sturen van een wetsvoorstel om de maximale gevangenisstraf voor deelneming aan een terroristische organisatie die het plegen van de meest ernstige terroristische misdrijven beoogt, te verhogen van 15 naar 20 jaar.

De gemeenten Rotterdam, Leeuwarden en Utrecht gaan experimenteren met de digitale meldplicht voor overlastgevende voetbalsupporters. Hiermee kunnen gemeentes controleren of relschoppers met een gebiedsverbod zich daaraan houden. Tijdens het experiment wordt gebruik gemaakt van een klein draagbaar kastje: de Mini-ID, waarmee via het lezen van een vingerafdruk wordt voldaan aan de meldplicht. In het experiment testen we het meldproces en de techniek. Het experiment gaat naar verwachting in november van start.

In het tweede tertiaal van 2023 (mei t/m augustus) zijn 3.139.438 verkeersovertredingen geconstateerd op grond van de Wet administratiefrechtelijke handhaving verkeersvoorschriften (Wahv). Dat is een stijging van 6,9% ten opzichte van dezelfde periode een jaar eerder. Toen werden 2.937.812 verkeersboetes opgelegd. De stijging is met name te verklaren door toenemende drukte op de wegen. Daarbij zijn er meer boetes opgelegd voor te hard rijden, handheld telefoongebruik en het niet voldoen aan de helmplicht.

Er kan passender en persoonsgerichter gestraft worden. Dat blijkt uit een verkenning die minister Franc Weerwind voor Rechtsbescherming heeft gedaan naar het huidige sanctiestelsel. Elk delict en elke crimineel is anders. Daarom is het belangrijk dat de straf past bij de crimineel. Weerwind heeft daarom negen kansen om het op maat straffen te optimaliseren in kaart gebracht. Hierover stuurt hij een brief naar de Tweede Kamer.

De strafrechtelijke aanpak van de georganiseerde misdaad wordt aangescherpt in de strijd tegen nietsontziende criminelen die onze vrije samenleving bedreigen met geweld en intimidatie. De aanpak van georganiseerde en ondermijnende criminaliteit is breed, met veel aandacht voor preventie en voorkomen. Maar ook straffere middelen zijn nodig om criminele machtsstructuren bloot te leggen, te doorbreken en te verslaan. Zo gaan de maximum straffen omhoog voor de zwaarste vormen van drugscriminaliteit. En de kroongetuigenregeling wordt met strakkere kaders verbeterd.

Alle aanbevelingen van de inspecties worden overgenomen naar aanleiding van twee ernstige gebeurtenissen bij Rijks Justitiële Jeugdinrichting Den Hey-Acker in Breda. Dat schrijft minister Franc Weerwind voor Rechtsbescherming in een brief aan de Tweede Kamer.

Het kabinet gaat extra investeren om (ex-)gedetineerden te helpen bij een goede terugkeer buiten de gevangenismuren na hun straf. Vanaf dit jaar wordt hiervoor een extra bedrag oplopend tot (in totaal) € 12 miljoen uitgetrokken. Dat heeft minister Franc Weerwind voor Rechtsbescherming aan de Tweede Kamer laten weten.

Vanaf  1 juli 2023 is het verboden om in bezit te zijn van materiaal waarin instructies staan voor het seksueel misbruiken van kinderen. Het Wetboek van Strafrecht wordt verruimd met een nieuwe strafbepaling die voorbereidingshandelingen met het oog op seksueel kindermisbruik zelfstandig strafbaar stelt. Met deze strafbaarstelling wordt het verspreiden, verwerven of in bezit hebben van een handleiding met tips en trucs voor het seksueel misbruiken van kinderen verboden. Er komt een gevangenisstraf van maximaal 4 jaar op te staan.

Onafhankelijke deskundigen gaan nieuwe verbeteringen monitoren voor het Forensisch Psychiatrisch Centrum (FPC) Pompestichting in Nijmegen. De Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) stelt op verzoek van minister Franc Weerwind voor Rechtsbescherming deze onafhankelijke experts aan. De deskundigen moeten er ook voor zorgen dat de Pompestichting gestimuleerd wordt te blijven werken aan verbeteringen.

De ministerraad heeft ingestemd met een wijzigingsvoorstel voor de Penitentiaire beginselenwet om aanvullende maatregelen tegen ernstige georganiseerde criminaliteit vanuit detentie mogelijk te maken.

Minister voor Rechtsbescherming Franc Weerwind en de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) nemen maatregelen om grensoverschrijdend gedrag in vrouwengevangenissen tegen te gaan. De Inspectie Justitie en Veiligheid startte een onderzoek naar de cultuur in Penitentiaire Inrichting (PI) Nieuwersluis nadat een oud-medewerker in juni vorig jaar was opgepakt vanwege seksueel grensoverschrijdend gedrag. Volgens de Inspectie bestaat er binnen PI Nieuwersluis een cultuur waardoor het mogelijk is dat penitentiair inrichtingswerkers grensoverschrijdend gedrag vertonen. Weerwind heeft vandaag het Inspectierapport en zijn reactie daarop naar de Tweede Kamer gestuurd.

Er komt een zittingszaal binnen de muren van de penitentiaire inrichting in Vught. Hierdoor kunnen onderdelen van strafzaken straks binnen de gevangenis plaatsvinden en hoeven gedetineerden uit de Extra Beveiligde Inrichting (EBI) minder vaak voor zittingen naar de rechtbank te worden gebracht. De gevangenis in Vught wordt de tweede locatie in Nederland waar berechting en detentie op één plek samenkomen, naast het Justitieel Complex Schiphol.

In het tweede tertiaal (mei t/m augustus) van 2022 zijn 2.937.812 verkeersovertredingen geconstateerd op grond van de Wet administratiefrechtelijke handhaving verkeersvoorschriften (Wahv). Dat is ruim 1% minder dan in dezelfde periode een jaar eerder. Toen werden 2.977.737 verkeersboetes opgelegd, onder meer voor te hard rijden, door rood licht rijden en handheld telefoongebruik. Dat blijkt uit het tweede tertiaaloverzicht Wahv 2022*.  

Het regime in de Extra Beveiligde Inrichting in Vught moet strenger voor die gedetineerden die er vanwege levensbedreigend voortgezet crimineel handelen of zware georganiseerde misdaad zitten. Dat schrijft minister Weerwind voor Rechtsbescherming, mede namens minister Yeşilgöz-Zegerius van Justitie en Veiligheid, vandaag in een brief aan de Tweede Kamer. Met de nieuwe regels wil de minister voorkomen dat gedetineerden in de EBI hun contacten met de buitenwereld misbruiken om crimineel te handelen.

De zware georganiseerde misdaad werkt ontwrichtend op onze samenleving. Het kabinet investeert de komende jaren fors in een brede aanpak van de georganiseerde misdaad. Door de krachten te bundelen kan zware criminaliteit beter worden aangepakt. Tegelijk moet de deur van ons rechtssysteem voor iedereen openstaan. Daarom neemt het kabinet ook maatregelen om toegang tot het recht te verbeteren, zoals een verlaging van de griffietarieven.

Het delen van persoonsgegevens om iemand te intimideren, ook wel doxing genoemd, moet strafrechtelijk kunnen worden aangepakt. Denk daarbij aan het delen van persoonsgegevens om iemand bang te maken. Daarom stuurt minister Yeşilgöz-Zegerius (Justitie en Veiligheid) een wetsvoorstel daarover naar de Raad van State voor advies. Het fenomeen waarbij in chatgroepen adresgegevens worden gedeeld, waarna bijvoorbeeld iemand thuis angst wordt aangejaagd, heeft de afgelopen jaren een enorme vlucht genomen. De slachtoffers voelen zich onveilig en geïntimideerd.

De aanpak van georganiseerde criminaliteit leidt tot een toename van arrestaties van een ‘buitencategorie’ van personen verdacht van zware criminaliteit. Nederland krijgt in de toekomst daarom in totaal vier justitiële complexen (Lelystad, Schiphol, Vlissingen en Vught), waarmee een dekkend netwerk ontstaat van hoogbeveiligde voorzieningen waar de zware, vluchtgevaarlijke criminelen van ons land kunnen worden gedetineerd én berecht. Verder wordt regelgeving aangepast op de fronten gevangeniswezen, advocatuur en rechtsgang, zoals strengere detentieregimes, beter toezicht op de advocatuur, en meer digitale zittingen om gevaarlijke vervoersbewegingen te voorkomen. Dat schrijft minister Dekker voor Rechtsbescherming vandaag in een brief aan de Tweede Kamer.

Het steeds meedogenlozere geweld door de georganiseerde misdaad zet de stabiliteit van de rechtsstaat steeds meer onder druk. Daarom investeert het kabinet structureel flink extra in de bestrijding van ondermijnende criminaliteit. De rechtsstaat betekent ook dat wie rechtshulp nodig heeft, deze moet kunnen krijgen. Om die reden stelt het kabinet de komende jaren extra geld beschikbaar voor de gesubsidieerde rechtsbijstand.

Een adviescommissie ingesteld door de Raad van de rechtspraak heeft het Rijksvastgoedbedrijf (RVB) geadviseerd de bouw van een hoog beveiligde zittingslocatie (HBZ) ten noorden van de grote rivieren op een locatie in Lelystad nader te onderzoeken als alternatief voor de Bunker in Osdorp die op termijn gesloten wordt.

Vandaag treedt de Wet straffen en beschermen in werking. Hierdoor komen daders van zware misdrijven niet meer na twee derde van hun straf voorwaardelijk vrij. De voorwaardelijke invrijheidstelling (v.i.) wordt maximaal 2 jaar. Die periode kon eerder nog oplopen tot wel 10 jaar. Daarnaast gaat de v.i. niet langer van rechtswege in, maar neemt het Openbaar Ministerie (OM) voor iedere gedetineerde een individuele beslissing of v.i. al aan de orde is. Daarbij wordt gekeken naar het gedrag van de gedetineerde, slachtofferbelangen en het gevaar voor de maatschappij.