Volgend jaar is € 109 miljard beschikbaar voor de zorg. Het kabinet gaat in 2025 aan de slag om de zorg voor alle Nederlanders, van jong tot oud, toegankelijker en gelijkwaardiger te maken. We willen dat mensen zo lang mogelijk in goede gezondheid leven en dat ieder individu de mogelijkheid heeft om (mentaal) gezond en fit te zijn en te blijven.

Veel ministeries gaan in 2023 minder geld uitgeven dan begroot, in totaal € 4,5 miljard. Het is niet mogelijk gebleken om alle plannen uit te voeren. Daar zijn verschillende oorzaken voor, zoals krapte op de arbeidsmarkt, vertraagde uitvoering van projecten en minder beroep op subsidies. Dit staat in de Najaarsnota 2023 van minister Kaag van Financiën waar de ministerraad mee heeft ingestemd. De Najaarsnota wordt vandaag aan de Tweede Kamer aangeboden.

De begroting van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) geeft een impuls aan de stappen die nodig zijn voor de agrarische sector om bij te dragen aan de doelen op het gebied van natuur, water en klimaat en het perspectief van de bedrijven. Zo komt er in totaal € 175 miljoen voor jonge boeren die een bedrijf willen overnemen, voor het versterken van de markt van biologische producten, voor boeren die via landschapselementen een bijdrage leveren aan de natuur en voor de start met doelsturing.

Voor leerlingen die dit het hardste nodig hebben, zijn er ook volgend jaar gratis schoolmaaltijden. Minister Paul van Primair en Voortgezet Onderwijs, minister Schouten van Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen en staatssecretaris Van Ooijen van Volksgezondheid, Welzijn en Sport investeren hierin samen € 166 miljoen.

Buitenschoolse activiteiten en een goede maaltijd op school, ook voor kinderen die dat van huis uit niet altijd meekrijgen. Het is een van de noodzakelijke uitgaven die in 2024 gedaan worden door het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Naast enkele nieuwe uitgaven blijft het ministerie, in 2024, investeren in basisvaardigheden, talent, onderzoek en cultuur. Om de grote maatschappelijke uitdagingen aan te gaan moet er blijvend worden geïnvesteerd in het talent dat we in Nederland hebben in onderwijs en wetenschap en cultuur. De investeringen in het vervolgonderwijs en onderzoek waren hard nodig. Langjarig achterstallig onderhoud heeft ons land op achterstand gezet. Ook in 2024 is er geld beschikbaar om het onderzoek en onderwijs weer op niveau te krijgen. De rol van bibliotheken is steeds breder. Ook moet een bibliotheek voor iedereen toegankelijk zijn, fysiek dan wel online. In Nederland ben je vrij om jezelf te zijn, ook in 2024 werkt OCW aan acceptatie en rechten van LHBTIQ+.

Op Prinsjesdag leest koning Willem-Alexander de Troonrede voor, met de plannen van de regering voor het komende jaar. Wat zijn de belangrijkste plannen op het gebied van internationaal beleid en buitenlandse handel en ontwikkelingssamenwerking? Het ministerie van Buitenlandse Zaken zet zich dag en nacht in voor een veilig en welvarend Nederland, voor een eerlijke en duurzame wereld en voor Nederlanders in het buitenland.

De georganiseerde, ondermijnende criminaliteit heeft een grote impact op de samenleving. Hoeders van de rechtstaat, zoals journalisten en advocaten, worden bedreigd door criminelen. Zij moeten vrij hun werk kunnen doen. Daarom investeert het kabinet fors in de bestrijding van ondermijnende criminaliteit. Daarnaast hoort elk kind veilig op te groeien. Dit vraagt om een goede jeugdbescherming. Daarom investeert het kabinet dit jaar extra in de jeugdbescherming. Mensen komen naar Nederland voor werk, studie, liefde of bescherming. Dat moeten we in Nederland goed organiseren. Het kabinet stelt daarom geld beschikbaar voor stabiele opvangcapaciteit, het versterken van legale migratie en bevorderen van het terugkeerproces.  

Het kabinet neemt extra maatregelen om de koopkracht van mensen met een laag (midden)inkomen of een uitkering, en grote gezinnen, te verbeteren. Daarom investeert het kabinet komend jaar € 2 miljard in structurele maatregelen om ervoor te zorgen dat iedereen kan meekomen in de samenleving en om te voorkomen dat de armoede stijgt. Dit schrijven de ministers Van Gennip (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) en Schouten (Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen) in hun begroting die vandaag aan de Tweede Kamer is overhandigd.

Het kabinet maakt structureel € 2 miljard extra per jaar vrij om kwetsbare huishoudens te ondersteunen. Hierdoor stijgt het aantal mensen in armoede niet en daalt het aantal kinderen dat in armoede opgroeit. Dit wordt voor het grootste gedeelte betaald uit herverdeling, waarbij mensen met een hoger inkomen iets meer belasting betalen. Hoewel de ontwikkeling van de staatsschuld vooralsnog beperkt blijft, vraagt de stijging van het begrotingstekort om aandacht. Dit begrotingstekort komt in 2024 naar verwachting uit op 2,9%.

1 op de 3 inwoners in Caribisch Nederland leeft in armoede. Daarom trekt dit kabinet in 2024 €30 miljoen uit om de koopkracht te verbeteren van de inwoners van Bonaire, Saba en Sint Eustatius. Vanaf 2025 wordt dit bedrag verhoogd naar jaarlijks €32 miljoen. Het geld gaat onder meer naar het verhogen van uitkeringen in Caribisch Nederland in 2024, waarvan de precieze verhoging nog wordt vastgesteld. Hiermee zet het kabinet belangrijke stappen om te komen tot een sociaal minimum op Bonaire, Saba en Sint Eustatius. Ook de kinderbijslag gaat omhoog, met $90 per kind, per maand. Dit is in lijn met de ambitie om kinderarmoede in 2025 te halveren. Verder handhaaft het kabinet de energietoelage van $1300 per jaar voor de laagste inkomens evenals de subsidie van de vaste kosten van elektra. Ook gaan het vaste tarief van drinkwater en de aansluitkosten voor internet verder omlaag. Daarnaast gaat er jaarlijks extra geld naar beter openbaar vervoer en lagere vervoerskosten.

Lees de belangrijkste plannen van Prinsjesdag 2023 in eenvoudige taal.

De begroting van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) van 2024 staat net als het huishoudpotje van veel mensen thuis in het teken van keuzes maken. Door stijgende prijzen vallen projecten duurder uit en ontstaan er tekorten. Minister Harbers en staatssecretaris Heijnen zetten daarom, deels noodgedwongen, vooral in op de grote onderhoudsbeurt van onze wegen, spoor, waterwerken en vaarwegen. Zodat iedereen fijn naar werk, vrienden of familie kan; we veilig blijven en onze infrastructuur ook de komende decennia een sterke basis onder de Nederlandse economie blijft.

Als koopkrachtmaatregel voor de laagste inkomens, verhoogt het kabinet de huurtoeslag met ruim € 30 per maand voor 1,5 miljoen huishoudens. Daarnaast zijn er extra miljoenen beschikbaar voor investeringen in betaalbare woningen. Dit staat in de begroting volkshuisvesting voor komend jaar die het kabinet op Prinsjesdag presenteerde.

Gezondheid is belangrijk voor de kwaliteit van leven van individuele Nederlanders en voor het functioneren van onze maatschappij als geheel. Wanneer dat nodig is, moet iedereen kunnen rekenen op toegankelijke en betaalbare zorg en ondersteuning. Niet alleen nu, maar ook in de toekomst. Dat gaat niet vanzelf en vraagt om preventieve gezondheidsmaatregelen en het anders organiseren van de zorg. Het kabinet werkt hier samen aan met zorgpartijen, gemeenten en maatschappelijke organisaties. In totaal is er voor volgend jaar € 103,4 miljard beschikbaar voor de zorg. Dat blijkt uit de begroting voor 2024 van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.

Investeren in de toekomstige economie en het klimaat, zowel door de overheid als het bedrijfsleven, is noodzakelijk om Nederland leefbaar, welvarend en concurrerend te houden. Naar verwachting herstelt de economie zich in de tweede helft van 2023, waarna de groei in 2024 doorzet. Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) investeert komende jaren extra in verduurzaming en digitalisering. Dat is essentieel voor de financiële weerbaarheid van alle Nederlanders, een sterk bedrijfsleven maar ook om voortgang te blijven boeken met de uitvoering van de gestelde klimaatdoelen en de energietransitie. Daarnaast wordt hard gewerkt om de schadeafhandeling en versterking van huizen in Groningen milder, makkelijker en menselijker te maken.

Een hogere huurtoeslag, meer betaalbare nieuwbouwwoningen en een lagere energierekening door te investeren in verduurzaming. Aanpakken van de armoede in Caribisch Nederland en investeren in de regio’s. Met deze maatregelen werkt het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties aan een goede basis voor inwoners van het Koninkrijk. 

Vandaag is het Prinsjesdag. Dit is de opening van het nieuwe parlementaire jaar. De Koning spreekt de Troonrede dit jaar net als vorig jaar uit in de Koninklijke Schouwburg. Ook is er weer een rijtoer in de Glazen Koets. De overdracht van het koffertje met de Miljoenennota en Rijksbegroting vindt plaats in het tijdelijke Kamergebouw. Vanochtend vonden de laatste voorbereidingen plaats.

“Geeft… acht. Presenteert… geweer.” De krachtige commando’s overstemmen het publiek dat applaudisseert als de Koninklijke Stoet langstrekt. Dit jaar niet richting de Ridderzaal in Den Haag, maar naar de Koninklijke Schouwburg. Dit jaar ook voor het eerst met de inmiddels 18-jarige prinses Amalia in de Glazen Koets. En, na 2 coronajaren ook weer met het volledige ceremoniële arsenaal dat Prinsjesdag kenmerkt.

Het economisch perspectief voor 2023 is onzeker, door grote schommelingen in energie- en grondstofprijzen en oplopende inflatie. Het kabinet trekt voor de kortere termijn extra geld uit om de negatieve effecten te verminderen. Die uitgaven dekken we onder andere door de gasbaten in te zetten. Tegelijkertijd is het voor het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) essentieel om óók actief te investeren in de toekomst door extra in te zetten op groei via innovatie, verduurzaming en digitalisering.

Een goede gezondheid is belangrijk voor iedereen. We willen, wanneer we het nodig hebben, zorg die bij ons past. De vraag naar zorg neemt echter toe en er is krapte op de arbeidsmarkt. Het kabinet wil de zorg nu en ook in de toekomst toegankelijk en betaalbaar houden. Daarom zijn er akkoorden gesloten voor betere samenwerking met zorgpartijen en gemeenten. Preventie is hierin een belangrijk onderdeel om de fysieke en mentale gezondheid van Nederlanders te verbeteren. In 2023 wordt er € 6 miljard meer uitgegeven aan de zorg dan in 2022. De totale uitgaven komen daarmee op € 103 miljard.