Vluchtelingen uit Oekraïne die inkomsten hebben, gaan vanaf 1 oktober 2025 een hoger bedrag betalen voor de kosten van hun opvang. Het gaat om een eigen bijdrage voor exploitatiekosten van € 244,22 per maand per persoon (van 18 jaar of ouder). Ook maakt het de verschillen kleiner ten opzichte van andere groepen in onze maatschappij, zoals minima of asielzoekers en zetten we een volgende stap in het normaliseren van de situatie van de vluchtelingen uit Oekraine in Nederland. De eigen bijdrage voor catering van € 252,18 per persoon (van 18 jaar of ouder) wordt in huidige vorm gehandhaafd. De maximale eigen bijdrage voor een gezin (met 2 volwassenen) in een locatie met catering bedraagt € 992,80 per maand.

De grootschalige Russische invasie duurt helaas nog voort. Er is politieke overeenstemming over het verlengen van de tijdelijke bescherming voor vluchtelingen uit Oekraïne in de Europese Unie (EU) tot en met 4 maart 2027. Het kabinet ondersteunt Oekraïners die al willen terugkeren en werkt aan een breder terugkeerprogramma. Daarnaast werkt het kabinet aan plannen voor een alternatief voor verblijfsrecht in de vorm van een transitiedocument voor vluchtelingen voor als de Richtlijn tijdelijke bescherming (RTB) stopt.  

De Russische invasie in Oekraïne is nog niet voorbij. Het is belangrijk dat vluchtelingen uit Oekraïne kunnen blijven rekenen op onze steun. Daarom heeft de Europese Commissie op 4 juni 2025 voorgesteld om de Richtlijn tijdelijke bescherming (RTB) met een jaar te verlengen tot en met 4 maart 2027. De Europese ministers van Justitie en Binnenlandse Zaken hebben op 13 juni 2025 ingestemd met het verlengingsvoorstel. Formele aanname hiervan in de Raad van de Europese Unie is voorzien op 15 juli 2025

Oekraïners moeten een hogere eigen bijdrage gaan betalen voor de opvang. Die maatregel verkleint de ongelijkheid tussen (werkende) asielzoekers en ontheemden uit Oekraïne. Het is een volgende stap in het normaliseren van de situatie van de ontheemden uit Oekraïne in Nederland. De afspraak uit het regeerprogramma moet op 1 oktober 2025 ingaan. Dat schrijft het kabinet in een brief aan de Tweede Kamer.

De asielinstroom van week 24, bestaande uit eerste asielaanvragen, herhaalde asielaanvragen, hervestiging, herplaatsing en nareizigers, bedroeg ongeveer 800.

De Russische invasie in Oekraïne is nog niet voorbij. Het is belangrijk dat vluchtelingen uit Oekraïne kunnen blijven rekenen op onze steun. Daarom heeft de Europese Commissie op 4 juni 2025 voorgesteld om de Richtlijn tijdelijke bescherming (RTB) met een jaar te verlengen tot en met 4 maart 2027.

Zodra het in Oekraïne weer veilig is zet het kabinet in op het helpen van ontheemden bij hun terugkeer naar Oekraïne. Hiermee komen we ook tegemoet aan de wens van Oekraïne om met behulp van hun eigen burgers in de toekomst het land weer op te bouwen. In de komende maanden werkt het kabinet verder aan de voorbereiding op een terugkeerprogramma en daarnaast aan een nationale terugvaloptie zolang zij nog niet terug kunnen. Dat is in de ministerraad afgesproken.

In maart en april 2024 hebben de rechtbank Amsterdam en de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State prejudiciële vragen gesteld aan het Hof van Justitie van de Europese Unie over de beëindiging van de tijdelijke bescherming onder de Richtlijn Tijdelijke Bescherming. Op 19 december 2024 wordt het arrest van het Hof verwacht. De gevolgen van de beëindiging blijven bevroren tot nader bericht (in plaats van tot het arrest van het Hof zoals in eerdere communicatie is aangegeven). Dit betekent dat de derdelanders voorlopig recht houden op opvang en voorzieningen vanuit de Regeling opvang ontheemden Oekraïne (RooO) en mogen blijven werken.

De Eerste Kamer heeft ermee ingestemd dat Oekraïense ontheemden aanspraak kunnen maken op kinderopvangtoeslag. Ze moeten dan wel voldoen aan de voorwaarden die ook voor Nederlandse ouders gelden.

De oorlog in Oekraïne is nog niet voorbij. Daarom heeft de Raad van de Europese Unie de Richtlijn Tijdelijke Bescherming (RTB) met een jaar  verlengd, tot en met 4 maart 2026. Hierdoor kunnen vluchtelingen uit Oekraïne een jaar langer in EU-lidstaten verblijven. 

Het kabinet stelt € 10 miljoen extra beschikbaar voor taalonderwijs voor ontheemden uit Oekraïne. Dit is een aanvulling op de € 15 miljoen die in 2023 ter beschikking is gesteld en de € 2 miljoen die in 2024 beschikbaar wordt gesteld door minister Van Gennip van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.

De Tweede Kamer heeft ingestemd met de wetswijziging om Oekraïense ontheemden aanspraak te geven op kinderopvangtoeslag. Kinderopvang is belangrijk om werk en zorg voor kinderen te combineren. Met kinderopvangtoeslag wordt het gebruik van kinderopvang voor Oekraïense ontheemden betaalbaarder.

Het aantal mensen dat naar verwachting in Nederland asiel aanvraagt dit jaar, is in lijn met de prognose van  november 2023. Dat blijkt uit een brief van staatssecretaris Van der Burg van asiel en migratie aan de Tweede Kamer. Bij ongewijzigd beleid komen er dit jaar naar verwachting tussen de 32.000 en 63.000 nieuwe asielzoekers naar Nederland. De totale asielinstroom komt dan mogelijk uit tussen de 49.800 en 78.500. Het gaat dan bijvoorbeeld ook om mensen die opnieuw asiel aanvragen en nareizigers door gezinshereniging. Met de aanhoudende oorlog in Oekraïne is ook een prognose opgenomen voor de instroom van vluchtelingen uit Oekraïne.

Derdelanders uit Oekraïne zijn na 4 maart verplicht Nederland binnen 28 dagen te verlaten. Dit is een gevolg van een uitspraak van de Raad van State. Het hoogste rechtsorgaan bepaalde begin deze maand dat de zogeheten derdelanders na 4 maart geen recht meer hebben op verblijf onder de Richtlijn Tijdelijke Bescherming (RTB). Het gaat om een groep van ongeveer 2.760 mensen die niet de Oekraïense nationaliteit heeft, maar daar verbleef met een tijdelijke verblijfsvergunning voor bijvoorbeeld werk of studie. Voor een verplicht vertrek van derdelanders geldt een uitzondering als ze een lopende asielaanvraag hebben of een reguliere verblijfsvergunning hebben gekregen, zoals een studie- of werkvisum.    

De oorlog in Oekraïne is nog niet voorbij. Daarom hebben de EU-lidstaten vandaag in Brussel met elkaar besloten om de huidige Richtlijn Tijdelijke Bescherming (RTB) met een jaar te verlengen, tot en met 4 maart 2025. Hierdoor kunnen vluchtelingen uit Oekraïne een jaar langer in EU-lidstaten verblijven.

Naar verwachting zijn er 97.000 gemeentelijke opvangplekken nodig voor vluchtelingen uit Oekraïne per 1 februari 2024. Hierdoor wordt de opvangopgave van 90.000 plekken verhoogd naar 97.000.

Vluchtelingen uit Oekraïne hebben net als andere asielzoekers recht op een financiële toelage voor voedsel, kleding en andere persoonlijke uitgaven, tenzij ze deze zaken in natura ontvangen. Omdat de kosten voor levensonderhoud de afgelopen periode zijn gestegen, worden deze financiële toelages geïndexeerd. Op deze manier voldoet Nederland aan de Europese verplichting om vluchtelingen te ondersteunen in hun levensonderhoud. De nieuwe bedragen zijn gebaseerd op de minimale kosten van levensonderhoud volgens het Nibud.

Vanaf 4 september 2023 vallen derdelanders met een tijdelijke verblijfsvergunning in Oekraïne niet meer onder de Richtlijn Tijdelijke Bescherming (RTB) voor vluchtelingen uit Oekraïne. Het gaat om ongeveer 2.900 personen. Dit betekent dat ze na beëindiging van de tijdelijke bescherming de asielprocedure kunnen doorlopen of Nederland binnen 28 dagen na 4 september moeten verlaten. De overgang verloopt gefaseerd.   

Minister Carola Schouten voor Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen stelt € 70 miljoen beschikbaar uit het Europees Sociaal Fonds (ESF+) voor scholing en begeleiding van mensen om hun positie op de arbeidsmarkt te verbeteren. Opleidings- en ontwikkelingsfondsen en sociale partners kunnen vanaf begin oktober aanvragen indienen.

Op dit moment is de instroom van vluchtelingen uit Oekraïne lager dan in de prognose voor 2023 verwacht werd. Hierdoor blijft de gestelde inspanningsverplichting aan veiligheidsregio’s en gemeenten voor nu ongewijzigd. We vragen de veiligheidsregio´s en gemeenten daarom ook na 1 juli toe te blijven werken naar 90.000 opvangplekken. De situatie in Oekraïne blijft onvoorspelbaar, waardoor we rekening moeten blijven houden met een onverwachte verhoging van de instroom.