Vandaag is het wetsvoorstel ter implementatie van de Europese confiscatierichtlijn in consultatie gegaan. Dit voorstel maakt het mogelijk om waardevolle spullen en vermogen met een criminele herkomst sneller en effectiever af te pakken. Dit kan nu alleen na een veroordeling van een verdachte, maar dit wordt ook mogelijk zonder dat een verdachte is veroordeeld voor een misdrijf of zonder dat een verdachte in beeld is. Deze vorm van afpakken heet ook wel non conviction based confiscation of NCBC. Daarnaast zorgt de richtlijn ervoor dat we beter grensoverschrijdend kunnen samenwerken om crimineel vermogen op te sporen en af te pakken

Nederland mag niet naïef zijn in de aanpak van corruptie, criminele organisaties kunnen namelijk niet functioneren zonder corruptie. Door mensen onder druk te zetten of om te kopen, krijgen zij toegang tot waardevolle informatie en kunnen zij processen beïnvloeden en naar hun hand zetten. Daarom presenteren de minister van Justitie en Veiligheid en de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties een rijksbrede aanpak van corruptie, zoals aangekondigd in het regeerprogramma, die voortbouwt op de initiatieven die al lopen en bewezen resultaten opleveren. Dit betekent dat overheden, uitvoeringsorganisaties en bedrijven in kwetsbare sectoren, zoals de transport- en logistiek sector, hun kwetsbare bedrijfsprocessen en kwetsbare functies in kaart brengen en daarmee aan de slag gaan. Het kabinet zet zich in om corruptie te voorkomen, bij de overheid en het bedrijfsleven en van groot tot klein.

Zware criminelen worden altijd gedreven door een zucht naar geld en macht. Niet alleen om in luxe te kunnen leven, ze hebben het geld ook nodig om hun criminele bedrijf in stand te houden. Geld is nodig om nieuwe drugs en wapens te kopen en om handlangers in te zetten. Daarom blijft minister van Weel van Justitie en Veiligheid vol inzetten op het doorbreken van criminele verdienmodellen. Ook vindt hij het belangrijk om de integriteit van Nederland te beschermen en te voorkomen dat criminelen met hun vermogen meer macht krijgen.

Drugsgebruik kan de gezondheid ernstig beschadigen met levenslange gevolgen zoals verslaving of psychische problemen. Daarbij draagt de vraag naar drugs bij aan georganiseerde criminaliteit, denk aan explosies in woonwijken en witwassen. Staatssecretaris Karremans (Jeugd, Preventie en Sport) en minister van Weel (Justitie en Veiligheid) zetten in op een streng drugsbeleid door het terugdringen van de vraag en aanbod van drugs, het voorkomen van een nieuwe lichting jonge criminelen en door hard op te treden tegen drugscriminaliteit.

Nederland wil samen met België, Duitsland, Frankrijk, Italië, Spanje en Zweden de havens in Europa weerbaarder maken tegen georganiseerde criminaliteit. Deze 7 landen vormen samen de coalitie tegen georganiseerde criminaliteit (C7). Aanstaande dinsdag 29 april presenteert de C7 bij een bijeenkomst van de Europese Havenalliantie een advies, een zogenaamd ‘non-paper’, aan de Europese Commissie, lidstaten en publiek-private partners van de Europese Havenalliantie. Hierin staan verschillende aanbevelingen voor de toekomstige inzet van deze alliantie.

Ondermijning is een breed maatschappelijk probleem. Over de vraag hoe weerbaarder te worden tegen inmenging van criminelen werd gesproken op het ondernemersdiner, waar overheid, ondernemers en kennisinstellingen samenkwamen om te bespreken hoe criminelen de pas kan worden afgesneden. Uit onderzoek blijkt dat 86% van de grote criminele netwerken in Europa gebruikmaakt van legale bedrijfsstructuren om toegang te krijgen tot markten, witwasroutes en gevoelige informatie.

Nieuwe campagne om samen ondermijnende criminaliteit tegen te gaan Op 13 januari gaat de publiekscampagne ‘Vreemd of verdacht?’ van start. Dit initiatief van het ministerie van Justitie en Veiligheid en de politie is bedoeld om het bewustzijn van Nederlanders te vergroten over georganiseerde ondermijnende criminaliteit en hen actiever te betrekken bij de strijd daartegen. Door middel van verschillende uitingen op tv en online, ontdekken mensen hoe ze signalen van criminele activiteiten kunnen herkennen en wat ze zelf kunnen doen. Zo worden buurten en wijken veiliger en sterker. De campagne, geregisseerd door Achmed Akkabi, is de eerste onder de nieuwe koepel ‘Houd misdaad uit je buurt’, waarin politie, justitie, gemeenten en andere partijen zich hebben verenigd. Met deze campagne wordt een belangrijke stap gezet in het vergroten van de betrokkenheid van burgers bij de strijd tegen ondermijning.

Minister David van Weel van Justitie en Veiligheid bracht vandaag een bezoek aan de Rijksrecherche in Den Haag, ter gelegenheid van de internationale dag tegen corruptie.

Per 1 maart 2025 treedt de Wet gegevensverwerking door samenwerkingsverbanden (WGS) in werking. Deze wet maakt duidelijk onder welke strikte voorwaarden informatie kan worden verwerkt binnen 4 bestaande samenwerkingsverbanden op het terrein van zorg en veiligheid, in de strijd tegen de georganiseerde criminaliteit en in de aanpak van witwassen en crimineel vermogen.

Het wettelijk strafmaximum voor de zwaardere vormen van harddrugscriminaliteit gaat omhoog. Ons land moet zo onaantrekkelijk mogelijk worden voor drugscriminelen. Daarom wordt het mogelijk hogere gevangenisstraffen op te leggen bij grootschalig bezit, productie en de in- en uitvoer van harddrugs. Dit staat in een wetsvoorstel van minister Van Weel van Justitie en Veiligheid waarmee de ministerraad heeft ingestemd. 

In de 20 gebieden van het Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid (NPLV) is de bouw van 15.000 woningen in voorbereiding, zowel sociale huur als middeldure huur. Daarnaast krijgen circa 53.000 kinderen in NPLV-gebieden gemiddeld 8 uur per week extra leer- en ontwikkeltijd aangeboden. 17 van de 20 gebieden zijn aan de slag met baangaranties voor jongeren. Ook zijn alle gebieden begonnen met extra inzet voor de preventie van jeugdcriminaliteit.

Criminelen moeten we buiten de deur houden. Niet alleen bij de overheid, ook bij bedrijven. Vandaag spraken minister van Justitie en Veiligheid David van Weel en voorzitter van MKB-Nederland Jacco Vonhof af om samen op te trekken in de strijd tegen criminele inmenging in het bedrijfsleven. Overheid en bedrijfsleven hebben afgesproken om intensiever te gaan samenwerken om de dreiging vanuit de ondermijnende criminaliteit te beperken en bedrijven weerbaarder te maken tegen de invloed van criminelen.

Nederland veilig en rechtvaardig houden zodat mensen veilig en in vrijheid samen kunnen leven. Dit lijkt vanzelfsprekend, maar niets is minder waar. Onze veiligheid, vrijheden en de democratische rechtsstaat staan onder druk. Maatschappelijke polarisatie, de impact van de georganiseerde misdaad maar ook het capaciteitsprobleem in het gevangeniswezen. Zomaar een paar voorbeelden, maar wel de realiteit. Vandaag presenteert het kabinet het regeerprogramma met daarin ook een voortvarende aanpak om Nederland veiliger en rechtvaardiger te maken.

De Eerste Kamer heeft vandaag ingestemd met de Wet gegevensverwerking door samenwerkingsverbanden (WGS). Deze wet maakt duidelijk onder welke strikte voorwaarden informatie kan worden verwerkt binnen 4 bestaande samenwerkingsverbanden op het terrein van zorg en veiligheid, in de strijd tegen de georganiseerde criminaliteit en in de aanpak van witwassen en crimineel vermogen.

In 2023 stond de opvang van asielzoekers weer onder zeer grote druk. Samen met gemeenten en provincies is gestart met de implementatie van de Spreidingswet om de druk van de asielopvang beter te verdelen over het land. De pilot doorstroomlocaties draagt bij aan het sneller huisvesten van vergunninghouders in gemeenten zodat die kostbare plekken in de opvang weer vrijkomen voor asielzoekers. Met migratiepartnerschappen met derde landen heeft het kabinet geïnvesteerd in het terugdringen van irreguliere migratie en de aanpak van mensensmokkel en mensenhandel, en als er toch mensen komen die hier niet mogen blijven, het bevorderen van hun terugkeer. Met het gesloten Europese Asiel- en Migratiepact slaan we in Europa onder meer de handen ineen om onze buitengrenzen beter te bewaken.

De Belastingdienst gaat meer doen om de organisatie weerbaarder te maken tegen criminele ondermijning. Bijvoorbeeld door het oprichten van een eigen veiligheidsbureau, het verder verbeteren van de gebruikersregistratie - logging - van applicaties die door medewerkers van verschillende dienstonderdelen worden gebruikt en door het versterken van de screening van eigen en extern personeel. Dat staat in de Kamerbrief over dit onderwerp van staatssecretaris Van Rij (Fiscaliteit & Belastingdienst) die vandaag naar de Tweede Kamer is verstuurd. In de brief wordt ook ingegaan op het aan de Kamer toegezegde onderzoeksrapport over het verbeteren van de weerbaarheid binnen de dienst door KPMG.

De komende 3 jaar worden tientallen miljoenen euro’s uitgetrokken om de jeugdcriminaliteit verder terug te dringen in de wijken van 20 gemeenten. Er is al structureel geld beschikbaar voor de gerichte aanpak in 27 gemeenten met buurten waar de leefbaarheid onder druk staat en de risico’s groot zijn dat kinderen, jongeren en jongvolwassenen in de criminaliteit belanden. 

Staatssecretaris De Vries van Financiën (Toeslagen en Douane) wil dat de Douane vaker gegevens kan gaan delen met de politie, de Marechaussee, de FIOD en de FIU. Dit is van belang in de strijd tegen ondermijnende criminaliteit en andere illegale activiteiten.

De Nationale Samenwerking tegen Ondermijnende Criminaliteit (NSOC) wordt met ten minste 2 jaar verlengd. Uit de samenwerking tussen de politie, het Openbaar Ministerie (OM), de Douane, de Belastingdienst, de Fiscale inlichtingen- en opsporingsdienst (Fiod), de Koninklijke Marechaussee (KMar) en andere onderdelen van het ministerie van Defensie is de afgelopen 18 maanden gebleken dat de organisaties samen criminele structuren beter kunnen blootleggen dan wanneer los van elkaar wordt gewerkt.

Het wetsvoorstel om crimineel vermogen af te pakken zonder voorafgaande strafrechtelijke veroordeling wordt aangepast. Dit is nodig om aan te sluiten bij afspraken die eind 2023 in Europees verband zijn gemaakt in de Confiscatierichtlijn over het effectiever maken van het afpakken van crimineel vermogen in de Europese Unie. Eerder is in Nederland al advies gevraagd aan de Raad van State over een wetsvoorstel confiscatie criminele goederen. Dat voorstel maakte mogelijk dat waardevolle spullen en vermogen met een criminele herkomst via een civiel rechtelijke procedure kunnen worden afgepakt zonder voorgaande veroordeling van een verdachte. Minister Yeşilgöz-Zegerius van Justitie en Veiligheid schrijft vandaag aan de Tweede Kamer dat dit wetsvoorstel wordt aangepast naar een regeling in het strafrecht, zoals in de EU-richtlijn is afgesproken. Door te gaan werken met eenzelfde strafrechtelijke procedure binnen Europa kan beter met andere EU-lidstaten worden samengewerkt in het afpakken van crimineel vermogen.