Nederland zit midden in de energietransitie. We produceren en gebruiken steeds meer duurzame energie en fossiele brandstoffen maken plaats voor elektriciteit. De vraag naar ruimte op het stroomnet groeit daarmee ook explosief, waardoor het stroomnet op steeds meer plekken (tijdelijk) vol raakt. De landelijke en regionale overheden, netbeheerders, ACM en marktpartijen presenteren vandaag het Landelijk Actieprogramma Netcongestie om op alle mogelijke manieren meer ruimte op het stroomnet te creëren. Door het elektriciteitsnet sneller te verzwaren, met nieuwe regelgeving slimmer gebruik van het stroomnet te stimuleren en aan te zetten tot meer flexibel energieverbruik.

Met een totaal beschikbaar budget van bijna €800 miljoen worden zeven Nederlandse impactvolle projecten voor waterstofproductie gesubsidieerd. De projecten krijgen subsidie uit de zogenoemde tweede golf van het IPCEI-waterstof: onder deze golf vallen projecten die gericht zijn op de verduurzaming van de industrie. Als alle projecten volgens planning zijn gerealiseerd, zorgen ze samen voor een vermogen van 1.150 Megawatt aan elektrolyse om waterstof te maken. Dat is ruim een kwart van het doel voor 2030 uit het Klimaatakkoord.

Ecowende, een joint venture van Shell en Eneco is de winnaar van de vergunning van het windpark Hollandse Kust (west) kavel VI. Ecowende gaat dit windpark bouwen met oog voor de natuur. Het zal naar verwachting in 2026 in gebruik worden genomen.

Het kabinet heeft Borssele als voorkeurslocatie aangewezen voor de komst van twee nieuwe kerncentrales. De eerste voorbereidingen worden gestart voor de bouw van twee kerncentrales van de derde generatie. Op basis van de voorlopige inzichten zullen deze rond 2035 afgerond zijn en elk een vermogen van 1000 tot 1650 megawatt hebben. Daarmee zouden de twee reactoren in 9 tot 13 procent van de elektriciteitsproductie voorzien in 2035. Het kabinet bereidt daarnaast de bedrijfsduurverlenging van de bestaande kerncentrale in Borssele voor, zodat deze ook na 2033 veilig in bedrijf kan blijven.

Het kabinet neemt de regie bij vijf nieuwe energieprojecten van nationaal belang. De nieuwe projecten richten zich vooral op de aanlanding van elektriciteit van windparken op zee en het verder uitbouwen van de infrastructuur voor waterstof. Dit brengt het totaal aantal projecten binnen het Meerjarenprogramma Infrastructuur Energie en Klimaat (MIEK) op 14 projecten. 

Het kabinet wil vaart maken met vrachtwagens en ander zwaar verkeer op waterstof. Dat schrijft staatssecretaris Heijnen (Infrastructuur en Waterstaat) vandaag aan de Tweede Kamer. Zij stelt daartoe een subsidieregeling in voor meer waterstoftankstations, met bijbehorende vrachtwagens. In eerste instantie trekt ze hier € 22 miljoen voor uit.

Tien nieuwe landen scharen zich achter een Nederlands initiatief voor schoon zwaar wegverkeer. Het gaat om Oekraïne, de Verenigde Staten, Aruba, België, Ierland, Curaçao, de Dominicaanse Republiek, Kroatië, Liechtenstein en Litouwen. Zij zetten vandaag op de klimaattop in Egypte hun handtekening onder de ambitie dat vanaf 2040 alle nieuwe vrachtwagens en bussen in hun land rijden zonder uitlaatgassen. Bijvoorbeeld elektrisch of op waterstof. Het is een volgende stap op weg naar volledig schoon en uitstootvrij wegvervoer in 2050. Het totaal aantal landen dat heeft getekend, staat nu op 26.

De winnaar van de vergunning voor een van de twee windparken in het gebied Hollandse Kust (west) is Oranje Wind Power II, een dochteronderneming van RWE AG. Het betreft de vergunning voor de bouw en exploitatie van het windpark Hollandse Kust (west) kavel VII, een van de twee nieuwe windparken in de Noordzee in 2026. Hierbij worden nieuwe innovaties toegepast.

Premier Rutte heeft vandaag op de klimaattop in Egypte (COP27) namens het kabinet een intentieverklaring met Oman getekend over samenwerking op het gebied van waterstof.

Bedrijven en banken komen vanaf 1 januari 2023  niet langer in aanmerking voor een exportkredietverzekering (ekv) voor nieuwe projecten in de fossiele energiesector, tenzij deze in lijn zijn met het internationale klimaatdoel om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5 graden. De ekv wordt daarnaast aantrekkelijker gemaakt voor groene projecten, ter ondersteuning van bedrijven in de energietransitie. De uitwerking van de verklaring van de COP26-klimaatconferentie van vorig jaar in Glasgow is een belangrijke stap in de verdere vergroening van de exportkredietverzekering. Bij de uitwerking van de COP26-verklaring heeft het kabinet afstemming gezocht met andere ondertekenaars om zoveel mogelijk een gelijkwaardig speelveld te garanderen.

Klimaatminister Rob Jetten heeft vandaag namens het kabinet de Klimaatnota aangeboden aan de Tweede Kamer. Op korte termijn daalt de uitstoot van broeikasgassen in Nederland hard, waardoor het naar uitziet dat het Urgendadoel dit jaar wordt gehaald. Tegelijkertijd heeft het kabinet nog huiswerk te doen om de ambities op de langere termijn te bereiken. Daarom zet het kabinet in op aanscherping en versnelling van het klimaatbeleid en voortvarende uitvoering van bestaande klimaatplannen.

De Eerste Kamer heeft op 11 oktober 2022 een wijziging van de Mijnbouwwet voor aardwarmte aangenomen. De wetswijziging biedt een beter passende regelgeving voor geothermie en maakt daarmee een versnelling van de energietransitie mogelijk. De wetswijziging zal naar verwachting het tweede kwartaal van 2023 in werking treden.

Het kabinet stelt 33,6 miljoen euro beschikbaar voor een versnelde overstap op duurzame elektriciteit in Bonaire, Sint Eustatius en Saba. Daarmee wordt binnen 3 jaar gemiddeld zo’n 80 procent van de elektriciteit op de drie eilanden met wind- en zonne-energie opgewekt. Dat zorgt voor lagere prijzen, minder afhankelijkheid van bijvoorbeeld olie en fors minder stikstofuitstoot.