Luchthaven Schiphol en het Havenbedrijf Rotterdam spannen een rechtszaak aan tegen de overheid vanwege de verdeling van frequenties voor 5G, bevestigt een woordvoerder van Schiphol naar aanleiding van berichtgeving in het FD. De rechtszaak leidt mogelijk opnieuw tot vertraging bij de komst van de snellere variant van 5G-internet.

De bedrijven vinden dat ze in het Nationaal Frequentieplan van minister Adriaansens (Economische Zaken) te weinig ruimte krijgen. Verdere innovatie en digitalisering wordt daardoor onmogelijk gemaakt, stellen ze. De Schiphol-woordvoerder geeft als voorbeeld de automatisering van de bagagekelder, waarvoor een eigen 5G-netwerk noodzakelijk is.

De luchthaven en de haven willen meer plek voor eigen, lokale 5G-netwerken op de nog te verdelen 3,5 GHz-band dan het kabinet in zijn plannen heeft gereserveerd. Ook maken ze bezwaar tegen hoe die schaarse ruimte wordt verdeeld. Dat gebeurt op volgorde van aanmelding: wie het eerst komt, die het eerst maalt.

Een kwart van de ruimte op de 3,5 GHz-band is gereserveerd voor lokaal gebruik, bijvoorbeeld voor de eigen mobiele netwerken die Schiphol en de Rotterdamse haven willen hebben. De overige frequenties worden geveild. Daarop kunnen telecomproviders dan bieden, zodat ze die (nog) snellere 5G-variant landelijk aan consumenten kunnen leveren. Het oorspronkelijke plan was om die veiling begin 2022 te houden, maar dat werd uitgesteld.

De veiling staat nu voor het najaar gepland, maar een woordvoerder van minister Adriaansens erkent dat de rechtszaak mogelijk tot uitstel leidt. "Het is nog niet duidelijk of de veiling kan doorgaan. Het is vervelend als er opnieuw vertraging zou ontstaan, maar tegen een besluit van de overheid mag je beroep aantekenen. Die zaak zullen we moeten afwachten."

Hij stelt verder dat er veel verschillende belangen spelen bij de verdeling van de 5G-frequenties en dat het ministerie heeft geprobeerd om daarbij een zo goed mogelijke afweging te maken.

Euronext, eigenaar van de Amsterdamse effectenbeurs, gaat de notering van zes kleinere bedrijven aan de beurs beëindigen. Hierdoor kunnen de aandelen van die bedrijven niet meer op de beurs worden verhandeld. Euronext neemt de maatregel omdat de zes ondernemingen geen accountant hebben die de jaarrekening controleert.

Het FD meldt het nieuws vanmorgen. Het is zeldzaam dat de eigenaar van de beurs een bedrijf schrapt. René van Vlerken, hoofd noteringen bij Euronext Amsterdam, zegt in de krant dat de maatregel wordt genomen "om de reputatie, stabiliteit en kwaliteit van de Nederlandse kapitaalmarkt te borgen".

Drie van de zes kleine bedrijven bevestigen tegenover het FD dat ze de aankondiging van de maatregel hebben ontvangen: Ladderproducent Alumexx, holdingbedrijf Lavide en digitalekaartenmaker Geojunxion. Twee bedrijven willen niet reageren, een was niet bereikbaar.

Beursfondsen (bedrijven die aan de beurs staan genoteerd), zijn zogeheten 'organisaties van openbaar belang' en moeten hun jaarrekening laten controleren door een accountant. Zes accountantskantoren in Nederland hebben de benodigde vergunning.

Directeur Peter Paul de Vries van de belangenvereniging voor kleinere beursfondsen MidkapNL zegt dat er voor kleine bedrijven geen accountants beschikbaar zijn. De beroepsorganisatie van accountants erkent in het FD de schaarste aan accountants, maar zegt ook dat een accountant een bedrijf kan weigeren omdat het de administratie niet op orde heeft.

Een meerderheid van de aandeelhouders van de Spaanse bouwgigant Ferrovial heeft vanmiddag voor de verhuizing van het hoofdkantoor naar Nederland gestemd. Ruim 93 procent stemde voor. Daarmee is de verhuizing definitief, ondanks felle tegenstand van de Spaanse regering. Die heeft nog tot het laatste moment geprobeerd om de verhuizing tegen te houden.

Ferrovial wil de verhuizing nog voor de zomer afronden om daarna zo snel mogelijk een beursnotering aan de AEX in Amsterdam te krijgen. Met een beursnotering in Nederland is het makkelijker om ook een volwaardige notering aan de Amerikaanse beurs te krijgen. Die moet voor het einde van het jaar rond zijn. Met een notering aan Wall Street zou het bedrijf makkelijker geld kunnen ophalen om verder internationaal door te groeien.

Ferrovial is het grootste bouwbedrijf van Spanje en bouwt daar onder meer spoorwegen , viaducten en vliegvelden. Het bekendste gebouw van Ferrovial is het iconische Guggenheim-museum in Bilbao.

Maar inmiddels vindt meer dan 90 procent van de activiteiten buiten Spanje plaats, op vijf continenten, maar vooral in de VS, Canada en Zuid-Amerika. De buitenlandse activiteiten worden formeel al geleid vanuit een klein kantoor in een bedrijfsverzamelgebouw in Amsterdam, waar vijf mensen werken.

De verhuizing is juridisch gezien een fusie van de Nederlandse en Spaanse tak. Het hoofdkantoor in Nederland zal aan dertig tot vijftig mensen werk bieden.

Eerder deze week stuurde de Spaanse staatssecretaris van Economische Zaken, Gonzalo García Andrés, nog een brief aan de topman van Ferrovial, waarin hij stelde dat de verhuizing geen enkel economisch voordeel opleverde. Het bouwconcern zou ook met een beursnotering in Spanje een tweede notering aan Wall Street kunnen bemachtigen.

Bovendien was de regering bereid om de wet nog aan te passen, mocht dat toch nodig zijn. De Spaanse regering dreigde ook een belastingvoordeel te schrappen als Ferrovial geen economisch voordeel kon aantonen van de verhuizing. Daardoor zou het bedrijf miljoenen extra belasting moeten gaan betalen.

Overigens is het inderdaad mogelijk om met de huidige regelgeving vanuit Spanje een tweede beursnotering in de VS te krijgen, maar dat gaat dan om aandelen zonder stemrecht. Wat betreft de belastingvoordelen schreef staatssecretaris Van Rij onlangs in antwoord op Kamervragen dat hem niet bekend is of er met de vestiging in Nederland belastingvoordelen zijn voor Ferrovial. De Belastingdienst heeft in aanloop naar het bekendmaken van de verhuisplannen geen contact gehad met Ferrovial.

Toen het bedrijf eind februari de verhuisplannen bekendmaakte, reageerden verschillende Spaanse kabinetsleden al furieus. Ferrovial werd ondankbaar genoemd, omdat het bedrijf groot was geworden dankzij Spaans belastinggeld voor talloze infrastructurele projecten.

Vicepremier en minister van Sociale Zaken Yolanda Díaz suggereerde dat het bedrijf naar Nederland trok vanwege de belastingen: "We hebben het over oneerlijke belastingconcurrentie. Laat ik duidelijk zijn: we moeten werken aan een Europa waar belastingparadijzen niet meer bestaan."

Maar de president-commissaris en grootaandeelhouder, multimiljardair Rafael del Pino, was onvermurwbaar. Hij zei dat bedrijven vrij zijn om zich te vestigen waar ze willen. Bovendien, de verhuizing van het hoofdkantoor heeft geen enkel gevolg voor het Spaanse deel van het bedrijf. "Ferrovial vertrekt niet uit Spanje."

Minister Adriaansens van Economische Zaken reageert verheugd. "We verwelkomen bedrijven, groot en klein, die zich hier willen vestigen." Tegelijkertijd is ze zich ervan bewust dat de verhuizing in Spanje tot publieke discussie heeft geleid. "Ik heb daar begrip voor. Het is echter een bedrijfsbeslissing waarin de Nederlandse overheid geen stelling neemt", schrijft ze.

Ze heeft Rafael del Pino en de bestuursvoorzitter van Ferrovial onlangs ontmoet. Die hebben de verhuisplannen toegelicht.

Voormalig ING-topman Ralph Hamers is alsnog berispt voor het overtreden van de gedragscode voor bankiers. De beroepscommissie van Tuchtrecht Banken stelt dat hij die code heeft overtreden vanwege het - later ingetrokken - voorstel uit 2018 om zijn salaris bij ING in een klap met 50 procent te verhogen, tot ruim 3 miljoen euro per jaar. Met het voorstel is volgens de commissie "het maatschappelijk vertrouwen in banken geschaad".

Het is de eerste keer dat een bestuursvoorzitter van een bank in Nederland een berisping krijgt voor zijn gedrag. Ook twee commissarissen van ING zijn berispt voor het salarisplan, dat indertijd tot ophef leidde en binnen enkele dagen werd teruggetrokken.

De Commissie van Beroep van Tuchtrecht Banken zegt dat de betrokkenen onzorgvuldig hebben gehandeld. Zo was het voorstel om het salaris in één keer te verhogen, terwijl dat volgens de commissie ook in stappen had gekund. Daarnaast was er intern al gewaarschuwd voor publieke en politieke kritiek op het voorstel, maar werd daar niet naar geluisterd. Ook kritiek van de minister van Financiën werd terzijde geschoven.

In een eerdere zaak bij het Tuchtrecht was Hamers nog vrijgesproken. Maar in hoger beroep is hij dus alsnog op de vingers getikt. De aanklager had om een beroepsverbod van twee jaar voor de commissarissen en een voorwaardelijk beroepsverbod van een jaar voor Hamers gevraagd. De commissie vindt een strenge afkeuring van het gedrag echter voldoende. Bij de berisping speelt ook mee dat de drie ING'ers "geen informatie wilden geven over de inhoud van de gesprekken die zij onderling hebben gevoerd", zo staat in het vonnis.

Bij ING liep ondertussen ook een strafrechtelijk onderzoek naar het niet naleven van witwaswetgeving door de bank. Hiervoor moest ING later 750 miljoen euro als schikking betalen. De raad van commissarissen had afgesproken dat er geen salarisverhoging zou komen als het onderzoek negatief zou uitpakken.

Ralph Hamers was van 2013 tot 2020 topman van ING. Onder zijn leiding kwam de Nederlandse bank meermaals onder vuur te liggen, onder meer door een witwasaffaire die leidde tot een schikking van 775 miljoen euro tussen ING en het Openbaar Ministerie. Vanwege die kwestie wordt hij persoonlijk strafrechtelijk vervolgd.

Hamers vertrok in 2021 bij ING om de Zwitserse bank UBS te leiden. Daar verdiende hij 12,7 miljoen euro per jaar. Vorige week moest hij bij de Zwitserse bank vertrekken. De raad van commissarissen vond iemand anders geschikter om UBS te leiden na de overname van het noodlijdende Credit Suisse.

Op Koningsdag verschijnt er geen papieren krant meer. DPG Media, eigenaar van titels als Trouw, de Volkskrant en het AD, meldt vandaag aan de abonnees dat de krant die dag niet wordt bezorgd.

Ook NRC - eigendom van het Mediahuis - verschijnt niet op Koningsdag. Dat geldt al langer voor Het Financieele Dagblad, De Telegraaf en Het Parool.

DPG zegt dat het niet meer lukt om op Koningsdag overal in Nederland kranten te bezorgen. "Door vrijmarkten zijn delen van met name steden vanaf vroeg in de ochtend niet bereikbaar voor de transportwagens en ook bezorgers hebben moeite alle adressen te bereiken."

Dat is ook de reden dat bijvoorbeeld Het Parool op Koningsdag al langer niet meer wordt bezorgd - veel plekken in de hoofdstad zijn dan moeilijk bereikbaar. Of het besluit ook te maken heeft met het tekort aan krantenbezorgers of kostenbesparing, is niet duidelijk.

De mediagroep schrijft dat er wel online nieuwsverslaggeving zal plaatsvinden.

Op andere feestdagen als Tweede Paasdag, Tweede Pinksterdag, Hemelvaartsdag en de kerstdagen is het al langer gebruikelijk dat er geen papieren krant verschijnt.

Het grootste deel van onze elektriciteit zal in de toekomst afkomstig zijn van de grote windmolenparken op de Noordzee. Daarvoor zijn de komende decennia enorme investeringen van tientallen miljarden euro's nodig. Landelijk beheerder van het hoogspanningnet Tennet presenteert daarom vandaag het elektriciteitsnetwerk zoals dat er aan het einde van de energietransitie uit moet zien.

Vernieuwing is hard nodig, want nu al piept en kraakt het op het Nederlandse elektriciteitsnetwerk. Zo is er op veel plaatsen te weinig capaciteit om stroom van wind- en zonneparken af te voeren naar de plekken waar de elektriciteit nodig is. Ook particulieren kunnen de stroom die ze opwekken met zonnepanelen niet altijd terug leveren aan het net. Bedrijven die over willen schakelen van gas op elektriciteit en zwaardere aansluitingen nodig hebben, komen op veel plaatsen op een wachtlijst.

Dat komt doordat er pas een nieuwe verbinding wordt aangelegd als er een concreet verzoek voor wordt gedaan. Tennet wil dit omdraaien en de verbindingen aanleggen waarvan verwacht kan worden dat we die in de toekomst nodig hebben. Dat gebeurt nu al op zee waar kabels naar toekomstige windparken gepland worden die nog niet door de overheid zijn aanbesteed.

Het bestaande hoogspanningsnet op land wordt uitgebreid en verzwaard om de overgang van gas naar elektriciteit voor huishoudens en bedrijven mogelijk te maken. Het gaat dan om wisselstroom (AC) die ook in woningen wordt gebruikt.

Omdat ook de grote industrieclusters in Nederland over moeten op elektriciteit, komen er elektriciteitssnelwegen waarmee gelijkstroom (DC) van de bron - bijvoorbeeld windparken op zee- naar de gebruiker wordt gebracht.

Die gebruikers zijn de industriegebieden rond de Eemshaven en Delfzijl, de industrie rond het IJ in Amsterdam, de havens van Rotterdam en Terneuzen en het industriegebied Chemelot bij Geleen in Limburg.

De gelijkstroomverbindingen zullen deels ondergronds aangelegd worden. Gelijkstroom kan beter, sneller en met minder capaciteitsverlies over grote afstanden vervoerd worden dan wisselstroom. De vraag naar zwaardere elektriciteitsaansluitingen in de industrie is veel sneller gestegen dan verwacht vanwege de hoge gasprijzen afgelopen jaar na de inval van Rusland in Oekraïne.

Doordat Nederland vanwege de klimaatdoelen moet overschakelen van olie en gas op duurzaam opgewekte elektriciteit, wordt het sterker afhankelijk van het weer. Grote windmolenparken op de Noordzee zullen het grootste deel van de elektriciteit gaan leveren. Tennet wil samenwerken met andere Noordzeelanden om de pieken en dalen van windenergie efficiënt op te vangen.

Dat betekent dat windmolenparken niet alleen verbonden moeten zijn met het land dat ze bouwt, maar ook met andere Noordzeelanden. De kabels op de Noordzee worden dan via platformen aan elkaar gekoppeld zodat Nederland bij een overschot elektriciteit aan bijvoorbeeld Denemarken of Engeland kan leveren en andersom.

Daarnaast moeten onderlinge stroomverbindingen het mogelijk maken om bij windstilte stroom van waterkrachtcentrales in Noorwegen te gebruiken of van kerncentrales in Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk.

Wat zijn de problemen voor het stroomnet?

We legden het eerder uit in deze video:

Voor de uitwisseling van stroom op zee moeten er nog wel goede onderlinge afspraken gemaakt worden. De Noordzeelanden spreken hier binnenkort over op een conferentie van ministers en regeringsleiders in het Belgische Oostende.

Vorig jaar werd er een in het Deense Esbjerg een begin gemaakt met de samenwerking op de Noordzee. Na Nederland, Duitsland, België en Denemarken sluiten nu ook Noorwegen, het Verenigd Koninkrijk, Ierland, Frankrijk en Luxemburg zich bij deze samenwerking aan.

Hoe meer er onderling samengewerkt wordt, hoe minder gascentrales er achter de hand gehouden hoeven te worden om bij windstilte genoeg elektriciteit te hebben is het idee.

Het ministerie van Financiën heeft gevraagd of koningin Máxima zich minder wil uitspreken over de komst van een digitale euro. Dat schrijft het AD. De krant citeert bronnen binnen het ministerie die erop wijzen dat iedere keer als de koningin iets zegt over het onderwerp er negatieve reacties komen: "Na corona is de digitale euro de nieuwe wappie-magneet", haalt het AD een ambtenaar aan.

Het ministerie zegt tegen de NOS dat het gebruikelijk is dat er ambtelijk contact is en dat over de inhoud van dat contact geen mededelingen worden gedaan. Wel zegt een woordvoerder dat de koningin zich "nimmer heeft uitgesproken over de wenselijkheid van de invoering van een digitale euro".

Onder meer bij het IMF deelde Máxima afgelopen jaar haar enthousiasme over digitaal geld van centrale banken, oftewel central bank digital currency (CBDC). "CBDC's kunnen het beste van twee werelden bieden", zei Máxima. "Ze moedigen bedrijven aan om hun kosten te verlagen en om toegankelijkheid te verbreden."

Volgens het ministerie gaf de koningin aan welke voor- en nadelen er aan digitaal bankgeld zitten en bepleitte ze dat de gevolgen goed in kaart moeten worden gebracht. "Dit is volledig in lijn met het kabinetsstandpunt", zegt de woordvoerder.

Toch ging ze een maand later, voor het Europees Parlement, wel degelijk nadrukkelijk in op de invoering van de digitale euro. "Overheden kunnen de digitale euro gebruiken om financiële steun te geven aan lage inkomens", zei ze.

De toespraken leidden onder meer tot vragen (.pdf) van Forum voor Democratie en de SP. De partijen vinden dat Máxima een systeem promoot waarbij overheden inzicht krijgen in alles wat burgers kopen.

Rabobank-econoom Wim Boonstra zegt dat er met de speech van Máxima bij het IMF niets mis was, als je haar pleidooi met een wereldwijde blik bekijkt. "Digitale munten kunnen inclusie bevorderen, bijvoorbeeld voor mensen die geen toegang hebben tot een bankrekening. Dat speelt in Europa vrijwel niet. Het was een algemeen verhaal als ambassadeur tegen armoede en voor inclusie."

Ook Rens van Tilburg, directeur van denktank Sustainable Finance Lab, verbaast zich erover dat de koningin zou zijn aangesproken door het ministerie. "De koningin doet goed werk over de hele wereld om financiële diensten meer beschikbaar te maken voor armere mensen. Dat zij zoekt naar mogelijkheden en daarbij ook wijst op digitaal geld, is een logische invalshoek."

Volgens hem komt er vooral kritiek van mensen die de overheid wantrouwen. "De onrust rond de digitale euro gaat vooral over privacy. Daar moet goed naar gekeken worden. Alleen privacy is al in het geding nu er steeds minder met contant geld betaald wordt en meer via rekeningen van commerciële banken. Daar worden betalingen al bijgehouden."

Meer dan 35 uur werken per week? Vooral steeds meer twintigers hebben er niet echt trek in, constateerde het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) vandaag uit onderzoek onder afgestudeerden. Wie een diploma op zak heeft, kiest er steeds vaker voor om in deeltijd te werken. En opvallend: vrouwen gaan in de jaren na hun studie gemiddeld alleen maar minder werken in plaats van meer.

De NOS vroeg volgers van NOS op 3 op Instagram hoe zij kijken naar fulltime werken. "Ouderwets", klinkt het veelal. "Alle 'thuisklusjes' passen simpelweg niet naast fulltime werken én zorgen voor een baby en een hond", zegt Fay Geurts. Maar er zijn voor haar meer redenen om in deeltijd te werken: "De werkdruk is zo hoog, vooral door de hele tijd bereikbaar zijn, dat ik een dag nodig heb voor mijzelf." Dan gaat ze bijvoorbeeld wandelen of fietsen. "De natuur in."

Ook dertigers zien de voordelen van minder werken, zoals Renée Schmeetz (38). "Ik vind het zonde om zoveel tijd met werk kwijt te zijn", vat ze het samen. "Ik heb hiervoor fulltime gewerkt. Maar ik merkte dat ik in het weekend bezig was met alle praktische zaken, zoals poetsen. En ik wil ook nog leuke dingen doen."

Schmeetz is tekstschrijver. Sinds deze maand werkt ze bewust minder uren. Ook haar vriend werkt parttime. "Ik heb uitgerekend hoe het zou uitpakken. Met de vaste lasten lukt het prima. Ik heb met fulltime werken ook een buffer opgebouwd. Over een paar maanden kijk ik verder."

Mara Yerkes, hoogleraar interdisciplinaire sociale wetenschappen aan de Universiteit Utrecht, doet onderzoek naar deeltijdwerken:

Imme Visser werkt 28 uur per week: "Helemaal prima voor mij. Het hoogste aantal uren dat ik ooit in loondienst heb gewerkt." Visser is 33, en heeft met haar partner geen kinderen. Hij werkt op zijn beurt met 32 uur per week ook in deeltijd.

De door de inflatie duurder geworden boodschappen en de hoge huur spelen hen wel parten. "Ik kan niet alles doen wat ik wil. Maar ik zou er niet meer voor gaan werken."

Vrouwen gaan in de negen jaar na het behalen van hun diploma alleen maar minder werken, en mannen juist meer. Niet altijd omdat zij dat graag willen, blijkt uit de reacties op de oproep van NOS op 3.

"Ik zou graag naar 36 uur over vier dagen gaan. Helaas heb ik met de kosten van boodschappen financieel geen keuze om te minderen in uren", vertelt Bram Feenstra over zijn 40-urige werkweek." Wrang genoeg wil zijn vriendin die als banketbakker werkt juist graag meer werken dan haar huidige 24 uur per week. "Maar zij kan niet meer uren krijgen van haar baas, waardoor ik wel 40 uur moet blijven werken."

Docent Khuyen Ta stelt als docent, ook met een fulltime werkweek, amper de rekeningen te kunnen betalen. "Ik heb dit jaar al een paar maanden in de min gestaan. Ik zou overwegen om minder te werken, meer tijd over te houden en dan wel recht te krijgen op zorg- en huurtoeslag. Maar dat is ook niet mogelijk, omdat ik in de vrije huursector zit. Dus ik zit klemvast."

Veel mensen werken dus minder om meer vrije tijd te hebben. Maar ook als je fulltime werkt, houd je volgens de 29-jarige Nena genoeg vrije tijd over. "Met die uren blijft er genoeg tijd over voor het regelen van privé-afspraken, het huishouden, sporten en ontspanning. Ik vind dat deze generatie echt wel wat meer mag gaan werken, want dat is goed voor de economie, de banenmarkt. Met de huidige 36 uur is dat prima haalbaar."

Recreatiebedrijf Roompot mag concurrent Landal GreenParks overnemen, maar daarvoor moeten wel dertig Nederlandse vakantieparken verkocht worden aan branchegenoot Dormio Group. Dat heeft de Autoriteit Consument en Markt (ACM) besloten. Het fusiebedrijf had voorgesteld de parken te verkopen en krijgt daarom toestemming van de ACM.

De overname van Landal GreenParks door Roompot werd in juni vorig jaar aangekondigd. Roompot, dat in handen is van het Amerikaanse investeringsbedrijf KKR, zei toen de grootste te willen worden op de Europese markt voor vakantiehuisjes. Het fusiebedrijf heeft in elf Europese landen 305 vakantieparken, met ruim 30.000 accommodaties en campingplaatsen. Er werken circa 5500 mensen.

Volgens de ACM zouden de huurprijzen van de vakantiewoningen op de parken van Roompot en Landal fors stijgen als alle parken onder de overname zouden vallen. De waakhond wijst erop dat de combinatie tussen Landal en Roompot de grootste aanbieder wordt van vakantieparken in Nederland en dat beide bedrijven nu nog flink met elkaar concurreren.

"Met de overdracht van dertig vakantieparken aan Dormio ontstaat een stevige concurrent voor de verhuur van vakantiewoningen aan consumenten", zo meldt de ACM. De Europese Commissie ging in april vorig jaar al akkoord met de fusie.

Een woordvoerder van Roompot zegt dat de namen Landal en Roompot blijven bestaan. Ook de mascottes van beide parken, Bollo bij Landal en Koos Konijn van Roompot, blijven gewoon te zien. Parken die aan Dormio Group worden overgedragen zijn onder meer Landal Heihaas in Putten, de Bloemert in Midlaren en Duc de Brabant in Diessen.

Minder dan 35 uur per week werken is vaker de norm voor vrouwen dan voor mannen, en dat begint al direct na het afronden van een studie. Dat blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), dat afgestudeerden volgde in hun eerste negen jaar op de arbeidsmarkt.

Zo werkte 30 procent van de vrouwen een jaar na het afstuderen in deeltijd, tegenover 14 procent van de mannen. Zowel mannen als vrouwen hadden op dat moment ongeveer even vaak betaald werk. In de jaren daarna werd het verschil in de mate van deeltijdwerk nog groter.

Negen jaar na het afstuderen werkte minder dan 10 procent van de mannelijke werknemers in deeltijd. Het aandeel vrouwelijke deeltijders was na negen jaar juist opgelopen naar 40 procent bij vrouwen met een universitair diploma tot 67 procent bij vrouwen met een mbo-diploma.

Een reden voor dat verschil is dat vrouwen vaker worden opgeleid om te werken in sectoren waar deeltijd de norm is, zoals in het onderwijs en de zorg. Maar dat is niet de enige verklaring.

Levensbepalende gebeurtenissen, zoals samenwonen en de geboorte van een kind, hebben een groter effect op de loopbaan van vrouwen dan op die van mannen. Zo stappen zij vaker dan mannen over van een voltijdbaan naar een deeltijdbaan als ze bijvoorbeeld zijn gaan samenwonen of een kind krijgen.

De grootste sprong vindt plaats in het jaar dat het kind geboren wordt. "Dan zijn het de moeders die toch meer voorsorteren op het zorgen voor een kind, terwijl mannen overwegend voltijd blijven werken", zegt onderzoeker Tanja Traag.

Een traditionele rolverdeling speelt minder mee onder vrouwen met een hbo- of wo-diploma dan voor vrouwen met een mbo-diploma. "Omdat het opleidingsniveau in Nederland stijgt, kun je concluderen dat het traditionele beeld minder wordt", zegt Traag.

Volgens Traag zijn dit wel heel langzame processen. "Nog altijd vinden veel Nederlanders dat kinderen niet meer dan drie dagen naar de opvang zouden moeten. En 30 procent van de mannen vindt dat vrouwen beter zijn in het zorgen voor kinderen. Dat is de heersende norm."

Uit de CBS Emancipatiemonitor blijkt dat vrouwen die in deeltijd werken wel steeds vaker een grote deeltijdbaan hebben, dus 28 tot 35 uur per week. En hoewel we Europees 'koploper' deeltijdwerken zijn, staat Nederland ook in de top als het gaat om vrouwen met een baan.

"In Nederland kun je een topfunctie hebben met vier dagen werken in de week, in andere landen heb je dan gewoon geen baan", zegt Traag. "Het wordt in Europese context vaak gezien als iets slechts, terwijl dat niet per se zo is - in Nederland kun je ver komen met je deeltijdbaan."

"Sociale normen zijn in ons land nog steeds erg bepalend voor de keuzes die mensen maken", zegt minister Dijkgraaf van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. "Dat houdt financiële ongelijkheid tussen mannen en vrouwen in stand en de blijvende scheve traditionele verhoudingen als het gaat om werk of de zorg voor kinderen".

Het kabinet wil volgens hem toe naar een gelijke verdeling van werk en zorg, waardoor de positie van vrouwen verbetert. "Toegankelijke kinderopvang, goede verlofregelingen en het doorbreken van genderstereotype rolpatronen moeten hieraan bijdragen. Bovenal is een cultuurverandering nodig, die we mee helpen aanjagen", aldus Dijkgraaf.

Ingrijpen bij de Silicon Valley Bank en Credit Suisse heeft een wereldwijde bankencrisis voorkomen, maar het gevaar is niet geweken. Daarvoor waarschuwt het Internationaal Monetair Fonds (IMF) in een halfjaarlijks rapport over de wereldeconomie en over de stabiliteit van de financiële sector.

Het financiële stelsel kan opnieuw worden getest. Het IMF wijst erop dat investeerders op zoek zijn naar zwakke schakels in de financiële wereld, zoals bij de Zwitserse bank Credit Suisse gebeurde. Beleggers verloren in korte tijd het vertrouwen in de bank en klanten haalden in snel tempo hun geld weg. Uiteindelijk werd een reddingsplan bedacht, waarbij concurrent UBS werd overgehaald om Credit Suisse in te lijven.

Het IMF zegt dat door ingrijpen van de Zwitserse overheid en centrale bank een grotere crisis is voorkomen, maar sluit niet uit dat er alsnog iets in de financiële wereld gebeurt waardoor er een vertrouwenscrisis ontstaat. Banken worden dan voorzichtiger met het uitlenen van geld, consumenten houden de handen op de knip en bedrijven stellen investeringen uit.

In zo'n scenario groeit de wereldeconomie niet met 2,8 procent, zoals het IMF nu voorspelt, maar met slechts 1 procent. "De waarschijnlijkheid van zo'n scenario schatten we op 15 procent", schrijft het IMF.

Het Internationaal Monetair Fonds roept overheden en centrale bankiers op om waakzaam te zijn. "We gaan een lastige fase in waarin de economische groei naar historische maatstaven zwak blijft, de financiële risico's zijn toegenomen, en de inflatie nog niet de kop is ingedrukt", staat in het rapport.

Op z'n vroegst in 2025 is de inflatie onder controle. Centrale bankiers moeten daarom de rente hoog houden om de inflatie te bestrijden en tegelijkertijd maatregelen nemen als de financiële stabiliteit in het geding is, adviseert het IMF.

De hoge rente die de Amerikaanse centrale bank doorvoerde, leidde tot problemen bij de Silicon Valley Bank. De bank moest in korte tijd bezittingen verkopen en die waren door de gestegen rente minder waard geworden. Overheden en de centrale bank lieten snel weten dat de tegoeden van klanten gegarandeerd werden.

Het IMF noemt die kwestie "een krachtige herinnering" van hoe snel oplopende rentes tot nieuwe kwetsbaarheden in het financiële systeem kunnen leiden.